هرچیزی که اپراتور بویلر باید درباره برق بداند!

5015 بازدید

۱۳۹۸-۰۳-۲۲

امروزه داشتن اطلاعات کامل درباره بویلر برای اپراتورهای واحد دیگ خانه بسیار ضروری می‎باشد. دانش در مورد تمامی ابعاد و تمامی تجهیزات در این مورد امری بسیار ضروری است. در ادامه مبحث برق در بویلر را مورد بررسی قرار داده‎ایم.

لزوم داشتن اطلاعات برق برای اپراتورهای دیگ بخار

اگر چیزی باشد که اپراتورهای بویلر وانمود می‎کنند چیزی از آن نمی‎دانند آن مورد برق است. من اپراتورهای زیادی را دیده‎ام که حتی برای تعویض یک لامپ، از برق کار کمک می‎گیرند.

عدم کسب اطلاعات در این حوزه مانند انتخاب مجازات سرایدار شدن است. در زمان حاضر نه تنها برق ،تامین کننده سیستم‎های کنترلی است بلکه عصر استفاده از تولید توزیع شده است که در آن بویلرها به اندازه‎های مختلف، برق تولید می‎کنند. لازم است که اپراتورهای آینده به قدر کافی درباره برق بدانند تا آن را تولید، استفاده و احیانا رفع ایراد کنند.

برق در دیگ بخار

برق در بویلر

الکترولیز چیست؟

گرایش فعلی به تولید مشترک است، یعنی سوخت به جای مصرف در بویلر در توربین گازی سوزانده شده و مولد را می‎چرخاند و از طرف دیگر محصولات احتراق آن با تولید بخار توربین اصلی را به کار می‎اندازد.

برخی خیال پردازها دوست دارند آینده را فقط با سلول‎های سوختی ببینند. سلول‎های سوختی با معکوس کردن فرآیند الکترولیز برق تولید می‎کنند. مطمئنا آزمایشگاه شیمی مدرسه را که در آن دو سیم را (که روی هر کدام لوله آزمایش وارانه قرار داشت) داخل آب بوده و گازهای تولید شده در انتهای آن‎ها را نگاه می‎کردیم به یاد دارید. این همان الکترولیز است که در آن آب به هیدروژن و اکسیژن تجزیه می‎شود.

سوخت برق چیست؟

سلول سوختی با ترکیب هیدروژن و اکسیژن و تشکیل آب، برق تولید می‎کند. در این فرآیند حرارت نیز آزاد می‎شود که شاید بتوان از آن بخار و آب گرم تولید نمود. از ویژگی‎های این سلول‎ها نداشتن اجزای متحرک است. شاید اگر به خاطر یک مشکل کوچک نبود امروزه همه از آن استفاده می‎کردند. آن‎ها نمی‎توانند با استفاده از کربن سوخت برق تولید کنند.

مواردی که درباره برق باید بدانید…

من نمی‎خواهم برای توضیح این مسائل از تشابهات گیج کننده استفاده کنم. برق یک چیز متفاوت است ولی نه تاریک و مرموز که ورای درک اپراتور باشد.

فقط دو مسئله اساسی وجود دارد که باید درباره برق بدانید و بقیه مسائل خود به خود حل می‎شوند. برای این که بتوان از برق استفاده کرد باید آن را داخل مدار بسته قرار داد.

مدار مسیری است که برق در آن جریان می‎یابد. اگر این مدار از هر نقطه‎ای قطع شود دیگر جریان برق نخواهیم داشت. مساله دوم این است که باید عامل مولد برق در مدار موجود باشد. اگر جریان در مدار وجود نداشته باشد هیچ کاری توسط مدار انجام نمی‎گیرد. وقتی مسیر کامل بود و جریان در آن وجود داشت آن را مدار بسته و اگر در جایی قطع شود مدار باز خوانده می‎شود.

الکتریسیته ساکن

برای مثال، وقتی کلید چراغ را خاموش می‎کنید مدار را باز کرده‎اید. تقریبا در هر جایی که برق مصرف می‎کنیم از سیم و قطعات فلزی برای تشکیل مدار استفاده می‎کنیم. وقتی برق توسط مادر طبیعت تولید می‎شود هیچ فلزی نیاز نیست. بدون شک در شرایطی قرار گرفته‎اید که با لمس کردن چیزی جرقه تولید شده است. این جرقه، الکتریسیته ساکن نام دارد.

برق در طبیعت

مثلا اگر در یک روز سرد و خشک زمستانی روی فرش راه بروید، کفش‎های شما الکترون‎ها را در بدن شما جمع می‎کند و با لمس هر وسیله فلزی این الکترون‌ها آزاد خواهد شد. پدیده طبیعی دیگر، صاعقه است که در آن قوس‎های الکتریکی در هر جایی از جو الکتریسیته جریان دارد تشکیل می‎شوند درست مثل جرقه‎ای که از بدنتان آزاد می‎شود.

پیشنهاد میکنیم این مقاله رو از دست ندید
کاهش سختی آب به روش آهک زنی

این دو نمونه طبیعی نشان می‎دهد که لزوماً نباید مثل یک دایره پیوسته باشد اما حقیقت این است که باید باشد. الکترون‎هایی که مثلا هنگام لمس در از بدنتان آزاد می‎شود، به چهارچوب در، زمین و نهایتا به فرش برمی‎گردد. تخلیه صاعقه، الکترون‎های انباشته‎ای است که توسط قطرات باران با زمین برخورد کرده و به آسمان بر می‎گردند. این تخلیه سریع و وحشتناک آن چیزی نیست که ما می‎خواهیم در بویلر اجرا کنیم.

باطری و ولتاژ

باطری مثل این است که دارای الکترون‎های ذخیره شده باشد. تفاوت در این است که باطری شامل مواد شیمیایی است که برای جایگزین نمودن الکترون‎ها در زمان استفاده واکنش نشان می‎دهند. در باطری‎های قابل شارژ فرایند شیمیایی معکوس می‎شود تا شارژ شود.

این امکان تا زمانی است که تمام مواد شیمیایی واکنش داده باشد. وقتی مواد خاصیت خود ر ا از دست دادند آن‏‎ها را مرده می‎خوانند. مشکلی که مدارات الکتریکی ظرفیت بیشتر آن‎ها برای ذخیره الکترون‎های بیشتر از آنچه توسط کفش‎ها جمع می‎شود است می‎تواند کشنده باشد. ولتاژی که هنگام راه رفتن روی فرش تولید می‎کنید خیلی بیشتر از مدارات الکتریکی است. تخلیه الکتریکی بین انگشت شما با دستگیره نیازمند ولتاژ زیادی است.

ولتاژ چیزی بیشتر از مقدار مرجعی مثل فشار بخار نیست. شرکت الکتریکی، جریان الکترون کافی تولید می‎کند تا ولتاژ را بالا نگه دارد؛ درست مثل شما که جریان بخار کافی تولید می‏‌کنید تا فشار را بالا نگه دارید. اکنون پس از ۴۰ سال که در حوزه برق فعالیت دارم، نتوانسته‎ام واقعا درک کنم که چه چیزی در برق متناوب اتفاق می افتد. پایه تمام قضاوت من بر اصول جریان مستقیم و درک کوچکی از جریان متناوب است. نیاز نیست مدار طراحی کنید فقط درکی از نحوه کارکرد و بهره برداری آن داشته باشید.

قانون اهم را می‎دانید؟

ولتاژ بین دو نقطه از مدار، مساوی مقدار جریان عبوری، ضرب در مقاومت مدار بین آن دو نقطه است.(V=I*R) که در آن V ولتاژ، I جریان و R مقاومت است.

اگر مقدار  دو عنصر را بدانید می‎توانید عنصر سوم را محاسبه کنید. این قانون در رفع عیب مدارات الکترونیکی بسیار موثر است. امروزه اکثر مدارات کنترل در گستره استاندارد ۴-۲۰Ma کار می‎کند.

به عنوان مثال، یک انتقال دهنده فشار بخار که در گستره ۰-۱۵psig تنظیم شده، وقتی فشار اندازه گیری شده آن۷۵ psig باشد ۱۲Ma جریان تولید می‎کند.

ترنسمیتر

افت ولتاژ در انتقال دهنده باید بیش از نصف منبع تغذیه باشد زیرا کار انتقال دهنده (ترنسمیتر) افزایش یا کاهش مقاومت خود برای کنترل جریان است، بنابراین مربوط به فشار بخار اندازه گیری شده است. اگر افت ولتاژ انتقال دهنده زیاد نباشد، در جای دیگری از مدار مشکلی وجود دارد. من به طور مرتب افت ولتاژ بین هر سیم را قبل از اتصال به ترمینال انتقال دهنده و پیچ نگه دارنده سیم را بررسی می‎کنم زیرا اتصالات ضعیف غالبا مشکل ساز هستند. ۲۴ ولت DC  نمی‎تواند جریان را در اتصال شل یا خراب برقرار کند. هوای شرجی نیز معمولا مشکل آفرین است.

سیستم کنترل مشعل

یک ولت متر یا چراغ می‎تواند برای بررسی مدار کنترل ۱۲۰ ولتی استفاده شود. اگر مقاومت بین دو نقطه صفر یا نزدیک صفر است پس هیچ ولتاژی نیست و ولت متر چیزی نشان نخواهد داد. من متوجه شده‎ام که اکثر برق کارها  به کلی در سیستم کنترل مشعل شکست خورده و تعداد معدودی از تکنسین‎های ابزار دقیق از آن سر در می‎آوردند.

نیاز به رفع اشکال سیستم‎های مدیریت مشعل به طور قابل توجهی با معرفی سیستم‎های میکروپروسسوری کاهش یافته است. اکثر آنها دارای صفحه نمایشی هستند که اپراتورها را از خرابی اجزا با خبر می‌کنند و در کل، قابلیت اطمینان آن‌ها بیشتر از رله‌ها است. دستور العمل‌های بهره برداری را بخوانید تا طرز کار سیستم را یاد بگیرید و سعی کنید هر سال آن را مرور کنید.

پیشنهاد میکنیم این مقاله رو از دست ندید
خشکشویی چیست و چه تفاوتی با روش آبشویی دارد؟

چیزهایی که باید در کنترل مشعل چک کنید

در آزمایش با ولت متر اگر چیزی مشاهده نشد جایی از مدار قطعی دارد. اگر یکی از ترمینال‌ها گرم و دیگری سرد است می‌توان در صفحه نمایش آن چه را که بین آن ۲ قرار دارد شناسایی و آن را کنترل کنید. ممکن است دستگاه خراب بوده یا شیر آن بسته باشد.

اگر شیر اصلی ایمنی سوخت باید باز باشد اما باز نمی‎شود، می‎توانید ترمینال آن را کنترل (در صورتی که سیستم کنترل مشعل سالم است) کرده و ببینید که آیا به آن برق می‎رسد (با ولت متر یا چراغ)؟

اگر جواب منفی است، باید مدارات صفحه کنترل را برای یافتن قطعی بررسی کنید. به یاد داشته باشید که در اکثر موارد فقط ۱۰ یا ۱۵ ثانیه برای این کار وقت دارید و باید سیکل چندین مشعل را برای یافتن مشکل کنترل کنید. اگر ترمینال خروجی برق دارد باید برق ورودی به خود شیر را هم بررسی کنید تا دچار قطعی یا شل شدگی نباشد.

باید همیشه از برقراری اتصال به زمین سیستم کنترل مشعل مطمئن باشید. زیرا می‎تواند در صورت بروز مشکل بسیار گیج کننده باشد. اگر متوجه شدید که چراغ‎ها نیمه روشن و عملکرد تجهیزات چندان نرمال نیست اتصال زمین را کنترل نمایید.

اتصال به زمین دقیقا چیست؟

هر چیزی که مدار بسته را به زمین وصل می‎کند که در اکثر واحدها شبکه زمین (مجموعه سیم‎هایی است که بین اتصال زمین کلیه مدارات برقرار بوده و نهایتا به اسکلت فولادی ساختمان می‎رسد) برای این امر در نظر گرفته می‎شود. مطمئناً در منزل خود شما هم چاه ارت وجود دارد که کلیه مدارها به آن متصل می‎گردند. سیم زمین را با هادی زمین اشتباه نگیرید.

سیم زمین کار انتقال ولتاژ به زمین را به عهده دارد نه انتقال جریان؛ اما هادی زمین (یا اتصال منفی) حامل جریان برق است اما در نهایت به سیم زمین (اتصال ارت) متصل می‎شود. سیم‎های سفید رنگ منازل شما مربوط به هادی زمین است که پس از اتصال به هم، در نهایت به سیم ارت متصل می‎گردد.

تمام لوازم فولادی ساختمان مثل بویلر، پمپ، لوله کشی و غیره باید اتصال زمین داشته باشند. در صورتیکه همه چیز به زمین متصل شده باشد، اختلاف ولتاژ بین هر سیم و زمین باید نشانگر ولتاژ سیستمی که سیم در آن است باشد. ولتاژهای سیم متغیر است و نباید از این مساله متعجب شوید. سیستم ۱۲۰ ولت بین ۹۸-۱۳۲ متغیر است.

قطع کننده‎های اضطراری

ما معمولا زیاد به این مسئله توجه نمی‎کنیم اما شما باید جای دیگری داشته باشید که برق مدار را از آنجا قطع کنید. مثلا وقتی با تستر نان را تست می‎کنید اگر کنترل عمل نکند فورا دو شاخه را از برق می‎کشید. درست به همین منوال باید در واحد نیز امکاناتی برای قطع برق تجهیزات داشته باشید.

حالا چند سوال پیش می‎آید. اگر با موارد زیر رو به رو شوید چه می‎کنید؟

  1. کلید روشن-خاموش عمل نمی‎کند؛
  2. عایق سیم‎هایی که وارد این کلید می‎شوند آب شده و سیم‎ها به هم می‎خورند (همان اتصال کوتاه)؛
  3. پیچ گوشتی که روی مرکز کنترل مرکز کنترل موتور مانده روی پانل ترمینال افتاده و اتصال کوتاه ایجاد کرده است؛
  4. رطوبت اتاق کنترل، خوردگی فنر بوبین را موجب شده و کنتاکت‎ها به درستی عمل نمی‎کنند؛
  5. دو یا چند کنتاکت استارتر موتور به هم چسبیده‎اند و با فشردن کلید از هم جدا نمی‎شوند. در این شرایط چه باید کرد؟

به خاطر داشته باشید که دیس کانکت، روش معمولی برای قطع نمودن مدار نیست. آنها وسایلی هستند که دارای قطعات مسی (که از یک طرف مفصل دارند) می‏‎باشند و با لغزیدن بر روی قطعات دیگر می‎توانند مدار را قطع کنند. هر گاه یکی از آن‎ها را برای خاموش کردن موتور امتحان کردید منتظر دیدن جرقه هم باشید. این کلیدها با کم ترین قوس ذوب می‎شوند. اگر مجبور به استفاده از آن‎ها شدید خیلی سریع آن را فشار دهید تا قوس به وجود نیاید.

پیشنهاد میکنیم این مقاله رو از دست ندید
کاربرد دیگ بخار کاغذسازی

قوس الکتریکی چیست؟

جرقه زدن انگشت شما یا صاعقه نیز همان قوس است. قوس، هم برای شما و هم برای تجهیزات خطرناک است. تمام استارتر موتورها و مدار شکن‌ها مجهز به <<آرک شوت>> (قوس شکن) هستند. این لوازم دارای فلز عایقی ساخته شده است که قوس حاصل از قطع مدار را می‎شکند. شما نمی‎توانید آن را در سیستم های ۱۲۰V یا کم تر ببینید زیرا جریان در آن برای تولید قوس کافی نیست.

حواستان به قوس شکن باشد…

اگر کسی قوس شکن را خاموش کند- که زیاد هم اتفاق می‎افتد، قوس تولید شده در حین برقراری جریان موجب خسارت جدی به کنتاکت ( به دلیل ذوب نمودن آن) می‎شود. دفعه بعدی که کنتاکت‎ها فعال شود این نقطه تنها جایی است که جریان برقرار می‎شود و موجب گرم شدن بیش از حد فنر گشته و آن را از کار می‎اندازد؛ به طوری که دیگر نمی‎توانید مدار را قطع کنید.

این همان زمانی است که به دنبال راه دیگری برای خاموش کردن موتور لعنتی می‎گردید. اگر فقط ۲ کنتاکت به هم بچسبند یا اتفاقی برای یکی از  ۳ مدار در موتور ۳ فاز بیوفتد، موتور تک فاز کار خواهد کرد. اگر موتور تحت بار خیلی کم باشد می‎تواند کار کند. اما در مدت کوتاهی خراب خواهد شد.

بررسی فعال بودن فازها در موتور

اگر فازها در موتور ۳ فاز متعادل نباشد موتور داغ کرده و به زودی خراب می‎شود. ترمینال‎های برق ورودی موتور باید مرتبا (هر ۲ یا ۳ روز) کنترل شود و تعادل فازها را نیز باید بررسی نمود. ولتاژ هر جفت خط L۳-L۱-L۲-L۳-L۱-L۲ را اندازه بگیرید. اختلاف میانگین آن‎ها نباید بیش از ۵۰% باشد که در غیر این صورت همه چیز را باید در واحد بررسی نمود.

جریان باید در هر ۳ سیم جریان یابد ولی نرخ ولتاژ در آن‎ها برابر نیست. هرگز کاری نکنید که یکی از فازها قطع شود. موتورها جزو معدود اجزایی هستند که خراب نکرده‎ام؛ البته تا کنون.

موتورها بهره برداری صحیح شوند

موتور اگر به درستی بهره برداری نشود به راحتی می‎سوزد. موتورها برای کار در شرایط مداوم، متناوب و سخت طراحی می‎شوند.

تفاوت موتورهای کار مداوم و موتورهای تناوبی

موتورهای کار مداوم

موتورهای کار مداوم، طراحی شده‎‌اند تا به طور مداوم کار کنند اما فقط یک یا دو بار در ساعت می‎توان آن‎ها را استارت نمود.

موتورهای تناوبی

موتورهای تناوبی برای کار در شرایط غیر مداوم و موتورهای کار در شرایط سخت برای روشن و خاموش شدن در هر لحظه طراحی شده‎اند. پس اگر شما یک بویلر کوچک با پمپ تغذیه‎ای دارید که در سطح آن کنترل می‎شود و به دفعات روشن و خاموش می‎شود، باید از موتورهای نوع دوم و سوم استفاده کنید.

نکاتی در رابطه با موتورهای کار مداوم

وقتی موتور استارت می‎شود، برق باید آن را از حالت -به اصطلاح- مرگ به سرعت نرمال برساند که این کار بسیار انرژی بر است. پس در زمان استارت جریان زیادی وارد موتور می‎شود. تمام این انرژی موتور را گرم می‎کند. پس موتورهای کار مداوم را زیاد خاموش و روشن نکنید.

گاهی در استارت بویلر دچار مشکل می‎شویم و دمنده آن را به طور مکرر روشن و خاموش می‎کنیم. اگر کلیدی رو پانل دارید که امکان می‎دهد که فن به طور مداوم کار می‎کند آن را مکررا روشن و خاموش نکنید.

۱---->2---->3---->4---->5
[کل: ۱ میانگین: ۵]

پربازدیدترین‌ها

دیدگاه‌ها

خوشحال خواهیم شد که اولین دیدگاه را شما ارسال نمائید.

دیدگاه خود را ثبت نمایید.

برای دریافت آخرین خبرها و محصولات ما به کانال تلگرام ما بپیوندید