در مقاله قبل مواد مناسب جهت تصفیه آب و فرایند تصفیه آب را بررسی کردیم. در مقالات قبل هم به نحوه اصلاح آب دیگ بخار با استفاده از مواد نگهدارنده دیگ بخار (boiler pro-tek) پرداختیم.
فرایند رسوب زایی
حال که با اصلاح آب تا حدودی جلوی مشکلات خوردگی را گرفتهایم آنچه باقی مانده جلوگیری از تشکیل رسوب است. وقتی آب به صورت بخار از بویلر خارج میشود تمام آن ذرات محلول را در آنجا میگذارد.
من مبدلی را به خاطر دارم که آب چاه در دمای ۵۷ درجه فارنهایت داخل آن رسوب گذاشته بود. آب با چنین خاصیت رسوب زایی به سرعت مجاری هیترها را مسدود میکند.
نرم کنندهها چه کاری انجام میدهند؟
نرم کنندهها و سایر انواع تجهیزات پیش تصفیه میتوانند مقدار یونهای رسوب زا را در آب کاهش دهند. این کار با تبادل یونهایی که رسوب گذار نیستند (سدیم) انجام میگیرد.

رسوب زایی در لوله های دیگ بخار
اما این کار پتانسیل رسوب گذاری را از بین نمیبرد و همیشه مقداری از یونهای رسوب زا از تجهیزات تصفیه عبور میکنند. مواد شیمیایی به آب اضافه میشوند تا یا نمکهای رسوب گذار را مبادله کنند یا آنها را تجزیه کرده و از رسوب گذاری آنها جلوگیری کند.
رسوب حاصل از چیست؟
اگر همه آب تبخیر شود، ذرات محلول باقی مانده به صورت رسوب ظاهر میشوند. در نهایت وقتی آب نمک تبخیر شود نمک کریستالی باقی میماند که اگر در داخل بویلر باشد رسوب نامیده میشود.
موادی مثل boiler pro-tek چه کاری انجام میدهند؟
مواد شیمیایی متعددی وجود دارند که با منیزیم و کلسیم ترکیب شده و آنها را به صورت لجن ته نشین میکنند. لجن به سطوح انتقال حرارت نمیچسبد اما در درام لجن ته نشین میشود تا نمکهای رسوبگذار را از آب حذف کند.
این لجنها از کجا تخلیه شود؟
این لجن را میتوان با روش تخلیه از کف دفع نمود. منابع تصفیه از جوهر مازو گرفته تا ترکیبات فسفات امروزه در واحدها استفاده میشوند. ویژگی ایجاد لجن این است که آنها با نمکها ترکیب شده و جامدی تشکیل میدهند که TDS آب بویلر را کاهش میدهد. آنها جز محتوای ذرات محلول نیستند.
مشکل مواد تصفیه تشکیل دهنده لجن چیست؟
عیب تصفیه تشکیل دهنده لجن، مشکل دفع لجن در بویلرهایی که فضای کافی برای تشکیل لجن ندارند است. اگر لجن دفع شود توسط آب به اطراف پراکنده شده و در نهایت به غلظتی میرسد که به سطوح حرارتی چسبیده و رسوب تشکیل میدهد.
مشکلات انتقال لجن در لولهها
اگر بویلر شما رسوب دارد و تستها نشان از فسفات زیاد بوده و معنی آن وجود مشکل در سیستم است مشکلات انتقال لجن شامل اتصال لوله و شیرهاست. مشکل باقی ماندن لجن به صورت معلق در آب با هجوم مواد شیمیایی به آنها برای تمایل لجن به چسبیدن و افزایش چگالی آن و امکان تخلیه حل میشود.
سودا- فسفات
سیستمهای متداول تصفیه آب بویلر ((سودا-فسفات)) نام دارند. سود سوزآور برای افزایش PH و فسفات برای دفع نمکهای رسوبگذار از طریق ترکیب با آنها و تولید لجن اضافه میشوند. عملکرد فسفاتها بستگی به حفظ قلیائیت و حفظ PH در ۱۰.۵ الی ۱۱.۵ دارد.
نشان وجود فسفات در آب
برای اطمینان از این که فسفات در محلول وجود دارد منتظر یونهای کلسیم و منیزیم بمانید که راه خود را به بویلر پیدا میکنند. (در اکثر تصفیهها آب کدر میشود) ولی اشکال آن تغییر غلظت در اثر تغییر بار هست.
فسفات به عنوان آشکار ساز هم استفاده میشود. با حفظ سطح مازاد فسفات در بویلر، شست هر برنامهای کاهش سطح فسفات مشخص میشود. بهترین و پیچیده ترین روش کنترل رسوب در اواخر دهه ۱۹۶۰ ارائه شد. تصفیه با نام کی لیت معروف است.
تصفیه آب کی لیت چگونه انجام میشود؟
فسفاتها نمکهای رسوبگذار را دفع میکنند اما کی لیت (che late) حصاری اطراف آنها ایجاد و از ترکیب شدن آنها با سایر یونها برای ایجاد رسوب جلوگیری میکند. معلق نگه داشتن یون راهی رسوبگذار امکان دفع آنها را در Blow down مداوم فراهم میکند. کی لیت به رسوبات موجود هم حمله میکند و پس از برگرداندن آن به حالت محلول امکان دفع آن را به D , B فراهم میکند.
خطراتی که در روش کی لیت وجود دارد:
- دو خطر جدی در استفاده از کی لیت وجود دارد. اولا در استفاده برای دفع رسوبات موجود باید به صورتی عمل کنید که به سرعت رسوب را دفع نکنید. کی لیت تمایل دارد ابتدا پیوند رسوب را با آهن بشکند که حاصل آن حمله سریع به رسوب و تشکیل قطعات بزرگ که وارد بویلر میشوند که ممکن است در جایی مسیر را مسدود کنند. نتیجه این کار سوختن لولهها است. حتی زمانی که چنین وضعی پیش نیاید میتواند چنان تجمع رسوبات شلی ایجاد کند که در ته بویلر با مشکل تخلیه از کف مواجه شوید.
- خطر دوم با این حقیقت است که آهن مرتبط با منیزیم و کلسیم است و کی لیت اصرار بر تجزیه چیزی دارد. اگر کلسیم و منیزیم تمام شود، آهن را گرفتار خواهد کرد که این مشکل نشان میدهد باید با دقت و کنترل شده با کی لیت کار شود.
کویل چه کاری انجام میدهد؟
برای اطمینان از تجزیه یونهای رسوب گذار قبل از رسیدن آنها به بویلر کی لانت باید به آب تغذیه بویلر افزوده شود. این کار با وسیله ای به نام ((کویل)) انجام میشود.
با تزریق کی لانت به لوله تغذیه با یونهای رسوب گذار مواجه میشوید (قبل از این که به آهن برسد.) کویل همیشه باید در بالادست لوله بلند و راست نصب شود تا به طور یکنواخت مخلوط شود.
هر زانو یا شیری در پایین دست نقطه تزریق باید یک سال بعد از شروع تصفیه و پس از آن در بازههای پنج ساله بازرسی شود تا از عدم خوردگی آنها توسط کی لیت اطمینان حاصل شود.
در انجام عملیات کی لیت به چه نکاتی باید توجه کرد؟
- برای اطمینان از عدم حمله کی لیت به آهن باید نرخ یکسان و با ورود نمکهای رسوب گذار به سیستم تزریق شود. برای اینکار به یک پمپ تغذیه خودکار نیاز داریم تا تغذیه متناسب با جریان آب تغذیه داشته و آب تغذیه را قبل از تزریق کی لیت تست سختی کند تا تناسب فوق را مطابق آن تنظیم نماید.
- تست آب برای هر نوع مازادی باید زمانی که بویلر بارگذاری میشود یا دبی آب تغذیه تغییر میکند به طور منظم انجام گیرد تا سیستم دچار مشکل نشود.
- واحدهای بویلر صنعتی یا تجاری، امروزه ترکیبی از فسفات و کی لیت که مثل فسفات به بویلر تزریق میشود استفاده میکنند.
مازاد فسفات با هر یونی که وارد بویلر میشود واکنش میدهد و کی لیت هم روی رسوباتی که در بویلر به دلیل فعالیت فسفاتها شکل گرفته کار میکنند. پلیمرها نیز نو آوریهای جدید در حوزه تصفیه آب بویلر هستند. البته مقداری از آن مثل رسوب شکسته و میریزد.
حواستان باشد…
در ادامه توضیحات بیشتری ارائه خواهیم کرد. یونها را باور کنید، خوب و بد و اکسیژن را، تا با کنترل آن از بویلرتان محافظت کنید. اگر برنامه تصفیه شما چندان معقول نیست از مشاوره تصفیه بخواهید تا توضیحاتی بدهد که بتواند اوضاع را اداره کنید. اگر مشاور مایل به آموزش شما به منظورتان ارتقای کیفی کار نیست از مدیر بخواهید تا به فکر مشاور دیگری باشد.
۱---->2---->3---->4---->5
خوشحال خواهیم شد که اولین دیدگاه را شما ارسال نمائید.