زیرآب زنی دیگ بخار یا بلودان عبارت است از خارج ساختن آب اشباع شده از مواد معلق و نمکهای محلول از دیگ بخار. آبی که به این طریق از دیگ خارج میگردد بوسیله آب تغذیه جدید که دارای مواد محلول کمتر است تأمین میگردد؛ از این رو با داشتن مقدار معین و مشخص از زیرآب میتوان از تغلیظ موادی که باعث نارسایی کار دیگها میگردند جلوگیری به عمل آورد و مقدار معلق یا محلول را بر مبنای طراحی دیگ که بر اساس فشار و ضریب راندمان حرارتی دیگ تدوین شدهاند ثابت نگه داشت.
میزان زیرآب زنی دیگ بخار
میزان زیرآب زنی دیگ بخار با مقدار تولید بخار، مقدار مواد جامد محلول در آب (TDS) و حداکثر مقدار مجاز مواد جامد محلول در آب ارتباط مستقیم دارد. هرچه نسبت TDS آب تغذیه به حداکثر مقدار مجاز TDS بیشتر باشد، مقدار زیر آب زنی دیگ بخار بیشتر میشود.
در بسیاری از موارد میزان کندانس برگشتی در طول ساعات کار بویلر برابر نمیباشد. برای مثال بویلر یک بیمارستان در ساعاتی که اتوکلاو و رختشویخانه مشغول به کار هستند میزان کندانس کمتری دارد و در نتیجه میزان TDS آب تغذیه بالا میرود و در ساعاتی که آنها تعطیل هستند و مثلاً بخار صرفاً در مبدلها و چیلر جذبی مورد استفاده قرار میگیرد و تقریباً ۱۰۰ درصد بخار تولیدی کندانس می شود؛ در نتیجه TDS آب تغذیه کاهش یافته و به میزان بلودان کمتری نیاز است.
بدین منظور براساس تجربه مهندسین دیگخانه میبایست ساعات عملکرد بویلر را براساس نوع مصرف بخار دستهبندی کرد و سپس TDS آب تغذیه را در ساعات مختلف روز مورد تست قرار داد. با دستهبندی اطلاعات میتوان مقدار بلودان مورد نیاز بویلر را در ساعات مختلف کارکرد در طول روز بدست آورد. همچنین در مناطقی که از آبهای زیرزمینی و آبهای سطحی استفاده میشود کیفیت آب در فصول مختلف متفاوت خواهد بود و باید مورد بررسی قرار گیرد.
زیرآب زنی دیگ بخار
مدت زمان تخلیه
دقیقترین راه برای بدست آوردن زمان تخلیه توجه به نوع شیر تخلیه و مراجعه به کاتالوگ سازنده شیر تخلیه است. بدین ترتیب می توان دریافت با توجه به نوع شیر به چند ثانیه تخلیه احتیاج است.
انواع شیر برای زیرآب زنی دیگ بخار
شیرهای بلودان به اشکال مختلفی تولید میشوند. عملکرد آنها میتواند به صورت دستی باشد و یا با عملگر نئوماتیکی باز و بسته شوند. در سیستمهای بلودان پیوسته عملکرد این شیرها با موتور برقی همراه است. تولیدکنندگان شیرهای بلودان جداولی را ارائه میدهند که به کمک آن میتوان میزان تخلیه شیر را براساس سایز و فشار عملکرد بویلر بدست آورد.
زمان مناسب زیرآب زنی دیگ بخار
زیرآب زنی دیگ بخار موجب میشود سطح آب در داخل بویلر پایین بیاید و در نتیجه فرمان لول کنترل پمپ تغذیه بویلر را روشن کرده و آب خارج شده را جبران میکند؛ اما در زمان پیک مصرف و به خصوص در بویلرهایی که با سیستم پمپ ON-OFF عمل میکنند به دلیل اختلاف دمای آب ورودی با آب داخل بویلر فشار افت میکند. این امر در صورت صحیح عمل نکردن دی اریتور و پایین بودن دمای آب تغذیه به شدت تشدید خواهد شد که خود دو مشکل اساسی به وجود خواهد آورد:
- امکان ایجاد کاویتاسیون در پمپ تغذیه را به وجود می آورد.
- پایین آمدن کیفیت بخار تولیدی را موجب خواهد شد.
برای حل این مشکل بهترین راه حل استفاده از سیستم بلودان پیوسته برای بویلر است اما چنانچه این سیستم روی بویلر نصب نباشد میبایست زیرآب زنی با فواصل زمانی کوتاهتری انجام شود تا به طول زمان تخلیه کمتری احتیاج باشد و این فرآیند رخ ندهد.
بلودان پیوسته
بلودان پیوسته به دو شکل زیر انجام میشود:
دستی
این نوع از شیرهای بلودان در میانه بویلر هم تراز شیرهای آبنما نصب میگردد و میتوان میزان باز بودن شیر را براساس درجه اهرم موجود بر روی آن تنظیم نمود. این نوع از بلودان برای بویلرهایی که میزان تولید بخار و کیفیت آب ورودی تقریباً در تمام ساعات کار بویلر برابر است بسیار کاراست.
اما در بویلرهایی که در بعضی ساعات نیمه بار و یا ربع بار کار می کنند و یا TDS آب ورودی متغیر دارند می بایست توسط اپراتور دیگخانه با تغییر درجه توسط اهرم بالای شیر میزان تخلیه را در طول ساعات کار بویلر بنابر نیاز تخلیه بویلر تغییر داد.
اتوماتیک
اساس عملکرد این سیستم براساس هدایت آب بویلر است. این تجهیز شامل یک الکترود هدایت و یک شیر با عملکرد تدریجی است. الکترود هدایت دائماً آب بویلر را کنترل می کند و با بالا رفتن TDS، دستور به باز شدن شیر و خروج آب از بویلر می دهد.
نصب این سیستم بر روی بویلر هزینه اولیه بالایی را در پی دارد اما شامل مزایای زیر میباشد:
- دقت بالا در کنترل TDS
- کاهش میزان بلودان
- امکان بازیافت انرژی
سیستم تخلیه زمانی
در این نوع از زیرآب زنی تخلیه توسط شیر زیر آب زن بویلر در فواصل زمانی مشخص انجام میگیرد. این عمل یا به صورت دستی یا سیستم کنترل اتوماتیک بر اساس زمان از پیش تنظیم شده انجام میشود.
این زمان براساس پیک عملکرد بویلر در نظر گرفته میشود. این فرآیند در بویلرهایی که تولید بخار در آنها درطول کل ساعات عملکرد برابر است و همچنین میزان کندانس و آب جبرانی در کل ساعات عملکرد بویلر برابر است و در نتیجه زمان و مقدار زیرآب نیز همیشه ثابت بوده و عملکرد دقیقی دارد.
بلودان سپریتور (تانک فلش)
استفاده از تانک فلش تنها میتواند بر روی بویلرهای مجهز به بلودان پیوسته نصب گردد. تانک فلش مخزنی است که جدایش آب و بخار فلش در آن صورت میگیرد. آب ناشی از زیرآب از میانه تانک وارد مخزن شده و بخار فلش از آن جدا شده و به سمت بالا حرکت میکند. آب نیز به کمک نیروی ثقل از قسمت پایین تانک توسط تله بخار تخلیه میگردد.
توجیه استفاده از این سیستم در مواردی که فشار عملکرد بویلر بالا است و در نتیجه آنتالپی آب در فشار بویلر عدد بزرگی است و به همین علت میزان بخار فلش عدد قابل توجهی است و یا چنانچه TDS آب تغذیه به دلایل مختلف مانند عدم برگشت کندانس عدد بزرگی باشد و در نتیجه درصد زیرآب بویلر بالا برود.
تانک بلودان
در مواردی که از بلودان سپریتور استفاده نمیشود برای انتقال آب بلودان به فاضلاب میبایست کارهای زیر را انجام داد:
- خارج ساختن بخار فلش و تخلیه آن به اتمسفر
- پایین آوردن دمای آب جهت انتقال آب به فاضلاب
بدین منظور یکی از معمولترین روشها استفاده از تانک بلودان است. تانک بلودان شبیه به بانک سپریتور است با این تفاوت که تحت فشار نمیباشد و بخار فلش از طریق ونت بالای مخزن به اتمسفر تخلیه میشود. همچنین برای تخلیه آب به تله بخار احتیاجی نیست.
برای خنک کردن زیرآب وارد شده میبایست همواره مقداری آب ساکن داخل تانک وجود داشته باشد. از اینرو خروجی تانک از وسط آن گرفته میشود. همچنین در قسمت بالای تانک نیز فضایی جهت بخار فلش خالی میماند.
همچنین جهت جلوگیری از بالا رفتن دمای آب میبایست یک یا دو مدار آب خنک کننده نیز به تانک متصل نمود که توسط شیر ترموستاتیک کنترل میشود. چنانچه دمای آب تانک بالا رود شیر به صورت خودکار باز شده و به کمک آب سرد دمای آب داخل تانک را کاهش میدهد.
سایر تجهیزات تانک بلودان
تانک بلودان شامل تجهیزاتی است که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- شیر درین: جهت تخلیه کامل مخزن در زمان خاموشی دیگخانه
- شیر ترموستاتیک: جهت تزریق آب سرد به مخزن
- گیج فشار: جهت نمایش فشار داخل تانک
- دریچه منهول: جهت بررسی
در صورت اتصال چند بویلر به یک تانک میبایست زیرآب به نوبت بوده و هم زمان صورت نگیرد؛ همچنین میبایست برای هر خط زیرآب متصل به تانک یک شیر یکطرفه نصب گردد تا از برگشت آب جلوگیری شود.
بلودان پیت
بلودان پیت مخزنی است بتونی که در کف زمین ساخته میشود. وظیفه بلودان پیت مشابه تانک بلودان است با این تفاوت که مدار شیر ترموستاتیک و ورود آب سرد به داخل پیت وجود ندارد. مقدار آب موجود در پیت میبایست به میزانی باشد که حداکثر انرژی زیرآب تخلیه شده از بزرگترین بویلر دیگخانه را جذب کند و اجازه تولید بخار فلش را ندهد. همچنین فضای خالی بالای پیت میبایست دو برابر حداکثر زیرآب تخلیه شده از بزرگترین بویلر باشد.
۱---->2---->3---->4---->5
خوشحال خواهیم شد که اولین دیدگاه را شما ارسال نمائید.