بررسی ثبت وقایع واحد بویلر
نحوه ثبت وقایع واحد بویلر در مقاله قبل در خصوص (مستندسازی وقایع بویلر) توضیح داده شد. اما نگهداری این اسناد در بهره برداری عاقلانه بسیار حیاتی است. من موارد متعددی را سراغ دارم که نتیجه عملکرد واحدها و اپراتورها و تقریبا هر کسی که با بروز خرابی ارتباطی دارند میباشند.
عده کمی از تاثیر نگهداری ثبت وقایع به نفع اپراتورها و واحد صحبت به میان میآورند. من نمیخواهم با داستان سرایی شما را خسته کنم اما راههایی برای اجتناب از هزینه تراشی، جراحت و اضطراب که حاصل نگهداری اسناد وقایع است ارائه میدهیم.
بررسی اسناد ثبت شده چه کمکی به ما میکند؟
ثبت اسناد مانند ابزاری حاوی اطلاعات مفید است که به اپراتورها امکان گرفتن تصمیمات مقتضی را فراهم میآورد. در بسیاری موارد اینها تنها اسناد ثبت شده امور بهره برداری واحدند با بررسی آنها اپراتور میتواند تشخیص دهد که آیا وضعیت موجود فشار یا موارد مشابه گذشته همخوانی دارد یا نه؟ این یک کار مفید و با ارزش است که غالبا ترک میشود.
اپراتور عاقل ارزش ثبت وقایع خود را میداند. این کار نشانگر مهارت، حفظ منابع کارفرما و تشکیل پایگاه اطلاعاتی توسط اپراتور است که مرجعی برای ارزیابی عملکرد واحد است و به بهبود آن کمک میکند.
امروزه منابع متعدد اطلاعاتی در اختیار اپراتور قرار دارد اما تنها منبع قابل اطمینانتر همان ثبت وقایع است. واحدهای جدید مجهز به کامپیوتر و اطلاعات نگار و سایر تجهیزات الکترونیکی هستند اما آن ها نمی توانند همه چیز را ثبت نمایند. غالبا عده ای ثبت وقایع را ترک می کنند زیرا به نظر آنها با وجود این دستگاه ها دیگر نیاز به ثبت دستی وجود ندارد. اما پس از بروز یک حادثه میفهمند که چه عقیده غلطی بوده است. یک حادثه بزرگ یا کوچک میتواند اطلاعات الکترونیکی را از بین ببرد که در این صورت دیگر هیچ اطلاعاتی در دست اپراتور نخواهد بود.
انواع ثبت وقایع واحد بویلر
ثبت وقایع واحد بویلر حاوی اسناد و لوازم متعددی است. تعدادی از این اسناد به شرح زیر است:
- ثبت
- اپراتور، سند کاغذی که به طور متوالی توسط اپراتورها برای تشریح عملیات انجام گرفته طی شیفت نوشته میشود. این سند اعتبار بالایی داشته و نباید قابل تغییر باشد مگر این که توسط مسئول شیفت تایید گردد. اگر اپراتور قصد تغییر سند را داشته باشد باید طبق روال عمل کند.
- ثبت عملیات تصفیه آب. سند کاغذی که حاوی اطلاعات آنالیز آب و مواد شیمیایی افزوده شده میباشد. این سند میتواند بخشی از ثبت اپراتور باشد اما معمولا فرمهای آن توسط قسمت مربوطه چاپ میشود.
- ثبت وقایع نت. اسنادی که کلیه عملیات نت (نگهداری و تعمیرات) لوازم و تجهیزات واحد در آنها ثبت میشود. اطلاعات این اسناد باید کاملا مرتب و طبقه بندی شده باشد.
- ثبت مشخصات بازدیدکنندگان. سند کاغذی که بازدیدکنندگان از واحد را شناسایی میکند. این کار معمولا زمانی که تعداد بازدیدکنندگان زیاد باشد انجام می‌گیرد.
- ثبت پیمان کاران. سند کاغذی که مشخصات پیمان کاران شاغل در واحد را ثبت میکند.
- نمودارهای دستگاههای ثبت کننده. تمام نمودارها و دیاگرامهایی که دستگاههای واحد آنها را ثبت میکنند و حاوی ثبت مداوم فشار، دما و سطح سیالات که به ثبت وقایع اپراتور پیوست میشود. مقادیر این متغیر ها طی هر 24 ساعت یا یک هفته بایگانی می شود.
چرا باید دفتر ثبت وقایع واحد بویلر (لاگ شیت) داشته باشیم؟
اساسا پنج علت وجود دارد:
- صرفه جویی در وقت اپراتور،
- ایجاد سازگاری حتی با SOPهای مدون،
- تثبیت اطلاعاتی که طی زمان به طور مرتب ثبت شده است،
- امکان استفاده از تجربه افراد حرفهای برای کمک به توسعه ثبت وقایع به منظور اطمینان از ثبت اطلاعات مهم،
- و ثبت سنتی حس حرفهای گری را که به نوع روزنامهای مربوط نیست بیدار میکند.
یک ثبت پیش چاپ میتواند فضایی را برای ورود اکثر اطلاعات ایجاد کرده و فعالیتهای معمول را ثبت کند. هر سند باید دارای بخشی برای ثبت توضیحات خود اپراتور نیز باشد. به نظر من علاوه بر سند کامپیوتری که برای بایگانی در واحد تدوین میشود، اپراتور باید چنین سندی را برای خودش ثبت و نگه داری نماید. این کار میتواند یک عدم وابستگی در نقش اپراتور داشته و فقدان درک صحیح اپراتور را رفع کند.
چه چیزی را ثبت کنیم، چرا و کی؟
با وجود نصب دستگاههای نگارنده اطلاعات مهم بسیاری در مورد واحد بویلر، حتی با وجود ثبت وقایع توسط اپراتور نادیده باقی میماند که به ثبت سایر اطلاعات وابسته است. مقدار اطلاعات ثبت شده به فاکتورهایی مانند مسئولیت پذیری فردی، نوع واحد و اهمیت بازده واحد بستگی دارد.
به همین خاطر ارزیابی کامل ثبت وقایع توسط یک فرد حرفهای و یا مرور عمیق توسط بهره برداری و مدیران برای اطمینان از این اسناد حاوی کلیه اطلاعات ضروری واحد میباشند باید صورت گیرد. غالبا اپراتورها و مدیریت، ارزش اطلاعات معین را نمیدانند. بنابراین لیست پیشنهادی و منطقی زیر علت ثبت اطلاعات را روشن میکند. اگر نمیتوانید مرور حرفهای داشته باشید این لیست در تدوین اسناد مفید، شما را کمک خواهد کرد.
زمان ثبت اطلاعات و ضرورت چککردن موتور خانه
زمان ثبت اطلاعات به نوع و اندازه واحد بستگی دارد. واحد کوچک گرمایشی نیاز چندانی به بازدید و ثبت اطلاعات با توالی خیلی کوتاه ندارد. یک گرم کن خانگی از واحد گرمایشی کوچک بیشتر مورد توجه است زیرا اهل منزل به انحراف از دمای معمول و نویز، حساس هستند. تاسیسات دیگ بخار در هر ساختمانی باید یک بار در روز توسط افراد وارد بازرسی شود.
به هر حال کلیه تاسیسات مخصوصا آن هایی که توان بیش از تاسیسات مخصوصا آنهایی که توان بیش از 300HP دارند باید دارای تکنسین کاردان برای بازدید متوالی باشند.
واحدهای بویلر فشار بالا ملزم به داشتن اپراتور مجاز میباشند. دیدین اپراتوری که ساعتی یک بار اطلاعات را ثبت میکند یک امر معمول است. شاید ثبت وقایع نوشته شده فقط ثبت اطلاعات دوره ای باشد و نه بیشتر که ارزش حضور اپراتور در کنار تجهیزات بیش تر از آن است. به صورت حرفهای، اپراتورهای با حس حرفهای اطلاعات را هر ساعت وارد میکنند تا نشان دهند مراقب واحد هستند.
مسائل اطلاعات پیشنهادی برای ثبت وقایع در لاگ شیت
در اینجا لیستی از مواردی که باید در واحد بویلر مستند شود با ذکر دلیل ارائه شده است.
دمای هوای خروجی گرمکن هوا:
بررسی دمای هوا در کنار دمای ورودی و خروجی دود، وجود اشکال در صفحات انتقال حرارت، نشتی از سیلها لولههای پوسیده و غیره را نشان میدهد.
بازرسی سالانه:
گزارش اپراتور باید شامل بازرسی سالانه بویلر و مخازن تحت فشار واحد باشد.
دمای تخلیه مبدل حرارتی:
این اطلاعات امکان محاسبه تلفات گرمایی را فراهم میکند. دما شاخص عملکرد سیستم بازیافت حرارت است. اگر تخلیه این مبدل وارد فاضلاب میشود، نباید دمای آن بیش از 140 فارنهایت باشد.
دمای آب ورودی بویلر:
این آیتم در بویلرهای بخار شاخص اتلاف حرارت در لوله کشی آب تغذیه یا گرمای افزوده شده توسط هیترهای آب اکونومایزر است. در بویلرهای آب گرم هم شاخص بار مورد نیاز برای محاسبات خروجی است. دمای ورودی برای گرم کنهای سیال و تبخیر کنندهها هدف مشابهی را دنبال میکند.
دمای آب خروجی بویلر:
بویلرهای آب گرم طوری تنظیم میشوند که این دما را حفظ کنند. این کار برای محاسبات خروجی ضروری است.
دبی آب بویلر:
آب گرم خصوصا انواع (HT HW) مستلزم داشتن دبی آب کنترل شدهای هستند. این مقدار برای محاسبات خروجی ضروری است و همچنین باید از نظر قابلیت اطمینان نیز بررسی گردد چون حداقل جریان باید سوییچ محدودیت را فعال کند.
فشار بوستر پمپ:
باید فشار پمپ آب کندانسیت کنترل گردد.
فشار گاز مشعل:
این آیتم باید با توجه به بار اعمالی به طور مرتب بازبینی شود. افزایش و کاهش فشار نسبت به بار بیانگر وجود مشکل و مشعل است.
فشار نفت در مشعل:
این آیتم باید از نظر تداوم نسبت به تعمیرات بار کنترل گردد. افزایش و کاهش فشار نسبت به بار نشانگر وجود خرابی در مشعل میباشد.
دما و فشار آب شهری:
کنترل آب جبرانی.
مواد قابل احتراق:
کنترل دود خروجی از نظر وجود مواد قابل احتراق (سوخت) امکان شناسایی مشکل در مشعل و نسبت سوخت و هوا را فراهم میکند. واحدهای بزرگ تر نسبت سوخت و هوا را با بررسی دود کنترل کنند.
دمای هوای احتراق:
غالبا این آیتم همان دمای بویلر خانه است. دمای هوای احتراق اساس تعیین راندمان تلفات حرارتی بویلر است.
فعالیتهای پیمانکار:
توضیحات اپراتور باید بگوید که چه پیمان کارهایی در چه زمانی و به چه تعداد در واحد حضور داشته و مشغول چه کاری بودهاند.
فشار پمپ کندانسیت (بوستر پمپ):
این پمپها آب کندانسیت را به مخزن هوازدا انتقال میدهند و فشار خروجی مربوط به بار بخار واحد و فشار مخزن هوازدا نشانگر وضعیت شیرهای اسپری هوازدا میباشد. فشار تخلیه پمپهای آب کندانسیت برگشتی- نه لزوما فقط در واحد بویلر- میتواند تزریق بخار به تلهها (تله بخار یا استیم تراپ) را انجام دهند.
دمای مخزن کندانسیت:
این دما اولین نشانه خرابیهای متعدد سیفون است. اگر دما به بالا تر از 200 درجه فارنهایت برسد بازرسی سیفون ضروری خواهد بود. وقتی آب کندانسیت و جبرانی در مخزن مخلوط میشوند، دما میتواند درصد برگشتیها را مشخص کند. افزایش دمای این مخازن حاکی از وجود خرابی در سیفونها است.
پیمانکار:
در غیر از زمانی که کار بسیار مفصل است و خود پیمانکار باید ثبت وقایع داشته باشد، ثبت وقایع اپراتور باید شامل تمام فعالیتهای پیمانکار در واحد باشد (نام کارگرها و فعالیتی که انجام میدهند).
فشار هوازدا:
تغییرات کوچک در فشار هوازدا نسبت به دمای آب تغذیه یا بار بخار واحد میتواند وجود مشکل در هوا زدا را آشکار کند.
فشار درام:
در بویلرهای فشار قوی، فشار درام به خاطر افت در طی شیر یک طرفه و سوپرهیتر (در صورت وجود) نشانگر بار است. این فشار در انجام صحیح محاسبات تلفات Blow down بسیار مفید است.
فشار آب تغذیه:
تغییرات گرمایش در واحدهای دارای پمپهای گردش دهنده میتواند وجود مشکل در پمپ به لوله کشی را آشکار کند. تغییرات در واحدهایی که دارای شیرهای کنترل جریان آب تغذیه هستند متناسب با بار بویلر است.
دمای آب تغذیه:
مقدار بخاری که بویلر میتواند تولید کند بستگی به دمای آب تغذیه دارد. اگر دما پایین باشد، ظرفیت تولید بخار بویلر را کاهش داده و بر نرخ تبخیر و عملکرد کلی واحد نیز موثر خواهد بود.
:FGR کنترل بازگردش دود
قدرت سیگنال شعله، نامیزانی وضعیت مشعل و تجمع دوده یا رطوبت در شعله یاب با تغییرات قدرت سیگنال شعله مشخص میشود. نظارت بر آن از تریپ ناگهانی و غیرمنتظره بویلر جلوگیری میکند. فرسایش تدریجی شعله یاب به منظور راهنمایی جایگزینی بازیابی میشود.
کنتور نفت کوره:
برای مشخص کردن مقدار سوخت مصرفی در هر شیفت رقم کنتور باید ثبت گردد. این اطلاعات برای محاسبه نرخ تبخیر و نگه داری فهرست موجودی سوخت ضروری است. این کار باید در هر زمان ممکن برای هر بویلر به منظور تعیین عملکرد بویلر انجام گیرد. اگر کونتور وجود ندارد سطح مخزن سوخت میتواند اطلاعات مورد نیاز را تامین کند.
دمای سوخت:
در زمان استفاده از نفت کوره به منظور ارزیابی عملکرد گرمکن دما را اندازه گیری میکنند. دما در مشعل برای اجرای اتمیزاسیون مناسب حیاتی است و به خاطر ویسکوزیته در انتقال دچار تغییر میشود.
سطح مخزن نفت کوره:
برای مدیریت مقدار موجودی و شناسایی وجود نشتی سنجش سطح مخزن ضروری است.
کنتور گاز:
برای تعیین میزان مصرف گاز باید در هر شیفت کنتور خوانی انجام گیرد که برای محاسبه نرخ تبخیر و مقایسه با کنتور خوانی فروشنده هم لازم است. این کار باید در هر زمان ممکن بر ای هر بویلر انجام گیرد.
فشار گاز:
فشار گاز ورودی به واحد به منظور اطمینان از عمل به تعهد فروشنده کنترل میشود. فشار گاز در ورود به بویلر باید ثابت و در حد مجاز و تعریف شده باشد. عدم کنترل تغییرات احتمالی در این آیتم میتواند نسبت هوا – سوخت را تغییر دهد.
اتفاقات:
هر حادثه غیر معمول که اتفاق میافتد باید مستند گردد. هر سندی که مربوط به اتفاقی است میتواند در دادگاه به عنوان مدرک تلقی شود.
فشار هدر:
در واحدهای فشار بالا این فشار باید کنترل گردد. هر تغییری بیانگر وجود مشکل در سیستم کنترل تغییرات بار و ظرفیت بویلر میباشد.
کنتور آب جبرانی:
منبع اصلی آلایندههای آب بویلر، آب جبرانی است. اگر آب جبرانی پایدار است و هیچ نشتی آب تصفیه نشدهای به سیستم وجود ندارد، شیمی آب باید ثابت باشد. کاهش ناگهانی آب جبرانی میتواند نشانگر وجود نشت باشد که ممکن است آب تصفیه نشده را وارد بویلر کند.
نظارت بر آب جبرانی امکان بیشتر کردن فواصل بین آنالیزهای شیمیایی را فراهم میکند. کمیت آب جبرانی تاثیری مستقیم بر مصرف انرژی دارد. هر گالن آب 50 درجه فرنهایت که باید جایگزین آب کندانسیت 180 درجه فارنهایت گردد بیش از 1000BTU انرژی نیاز دارد.
فشار آب جبرانی:
این کمیت به ندرت کنترل میشود زیرا اپراتورها به طور مداوم از آب شهری استفاده میکنند که بالاخره روزی آنها را ناامید خواهد کرد. کنترل فشار چاه خیلی مهمتر است.
دمای آب جبرانی:
برای تعیین مقدار گرمای لازم برای گرمایش آب جبرانی.
فشار نفت مصرفی:
فشار نفت در خط اصلی و مصرفی در بویلر باید کنترل گردند. تغییرات آن بیانگر وجود اشکال در پمپها، سطح مخزن، تغییرات در ویسکوزیته نفت یا کیفیت آن میباشد. تغییر در فشار مصرفی مشعل، نسبت هوا – سوخت را تحت الشعاع قرار میدهد.
ساعت کاری:
ثبت میزان کارکرد تجهیزات امکان انجام محاسبات ورودی و خروجی را فراهم می کند. ثبت زمانهای روشن و خاموش شدن و بهره برداری دستگاه تحلیل عملکرد و برنامه ریزی نگهداری بسیار با ارزش است.
دمای هوای خارج:
ترجیحا باید دمای خارج را ثبت نمود زیرا بارهای گرمایش و تهویه را تعیین میکند. در نظر گرفتن دماهای بالا و پایین روزانه در برنامه ریزی واحد موثر است. دستگاههای ثبت میتوانند زمانهایی که دمای هوا در گستره مورد نظر قرار دارد را ثبت کند تا اطلاعات مورد نظر را از آن استخراج کرد.
اکسیژن:
نظارت و حفظ حداقل محتوای اکسیژن گازهای کوره در حفظ راندمان موثر است. اما معمولا آنالیزها روی دود انجام می‌گیرد. ثبت اطلاعات اکسیژن وجود مشکل در کنترل نسبت هوا- سوخت یا مشعل را آشکار می‌سازد بنابراین در زمان مقتضی این کار باید انجام شود.
دمای دود باز چرخانده شده:
تغییرات این آیتم وجود نشتی در سیل های فن را مشخص میکند.
فشارها و دماهای ورودی و خروجی و جریان بخار باز گرمایش:
در بویلرهای دارای بازگرمایش (REHEATER) این اطلاعات برای تعیین گرمای جذب شده توسط بخار ضروری است. دمای خروجی بازگرمایش نیز باید همچون دمای خروجی سوپرهیتر کنترل گردد.
فشار آب نرم:
کنترل فشار در ورودی و خروجی نرم کننده یک سنجش ساده برای تعیین تمیزی و کیفیت رزینهاست. افت فشار بالا در نرم کننده میتواند ظرفیت تامین آب جبرانی را محدود کند.
اکسیژن موجود در گاز دودکش.
این مورد نیز باید بررسی گردد.
سوخت موجود در گاز دودکش.
این مورد نیزباید بررسی گردد.
دمای دودکش:
بدون شک این آیتم از مهم ترین اطلاعاتی است که باید ثبت گردد. این کار درست مثل سنجیدن تب انسان است. دمای دودکش نشانه سلامت بویلر است بنابراین اندازه گیری آن باید به طور مرتب انجام گیرد، تغییرات آن مستقیما مربوط به تغییرات باربویلر است و برای جلوگیری از بروز مشکلاتی مانند تجمع دوده، خرابی تیغه های راهنما و نسبت هوا- سوخت و غیره کنترل آن ضروری است.
فشار خروجی سوپرهیتر:
فشار و دمای خروجی سوپرهیتر برای تعیین مقدار گرمای داده شده، به بخار لازم است و تغییرات مقدار آن نشانگر وجود نشتی یا گرفتگی در لوله هاست.
دمای خروجی سوپرهیتر:
برای جلوگیری از بروز اشکال باید این دما مرتبا کنترل گردد. این آیتم به همراه فشار خروجی در تعیین گرمای داده شده به بخار ضروری است.
TDS(ذرات محلول کلی): محتوای TDS آب جبرانی، کندانسیت و آب تغذیه بویلر باید به طور مرتب برای شناسایی مشکل احتمالی کنترل گردد.
آزمایش:
آزمایشات معمول مانند آزمایش عملکرد قطع جریان در بویلر های بخار باید ثبت گردد. برخی آزمایشات معمول مانند آزمایش شیر اطمینان توالی کم تری دارد. آزمایشات مورد نیاز و تناوب آن به شرح زیر است:
آنالیز احتراق:
این کار باید به طور معمول هر 3 ماه یک بار انجام شود.
آزمایش حسگرهای شعله:
ماهی یک بار برای بویلرهای نفت و گازسوز
آزمایش هیدرواستاتیک:
در بویلر ها سالی یک بار. در مخازن تحت فشار بدون احتراق دوبار در سال و مخازن ذخیره هوای متراکم هر 5 سال. این ها ارقام معمول است که ممکن است وضعیت واحد شما متفاوت باشد.
آزمایش قطع آب:
هر روز در بویلرهای بخار، هر شیفت در بویلرهای فشار بالا و سالی 2 بار در بویلر های آب گرم.
آزمایش شیر های اطمینان:
هر 3 ماه یک بار در بویلر های بخار زیر 400PSIG و سالانه در بویلر های آب گرم.
آنالیز آب:
بویلر های فشار بالا با بار متفاوت در هر شیفت و سایر بویلر های فشار بالا به طور روزانه. در بویلر های آب گرم به طور ماهانه.
محاسبات در اسناد ثبت وقایع واحد بویلر
محاسبات سوخت مصرفی، بخار تولیدی یا MBtu خروجی و درصد آب جبرانی باید در اسناد ثبت وقایع وارد گردند. اینها مقادیر اصلی هستند که در صورت عدم کنترل، عملکرد واحد را به حدی تنزل میدهد که مشکل به روز کند.
آیتمهای دیگری مثل نرخ تبخیر، نرخ گرمایش و غیره نیز میتواند در آنها ثبت گردد. اصلاح موجودی برای کنترل تغییرات، تطابق کنتور گاز و نفت برای ارزیابی میزان مصرف و محاسبات بالانس حرارتی برای ارزیابی تولید بخار همگی میتوانند در اسناد ثبت گردند.