اهمیت مستندسازی وقایع بویلر و SOP در واحد دیگ بخار

4444 بازدید

۱۳۹۸-۰۳-۲۵

مستندسازی وقایع بویلر

مستندسازی چیست؟

مستندسازی وقایع بویلر همان نوشتن کارها روی کاغذ. غالبا نظری که در این باره از طرف اپراتورها دریافت می‎کنم این است که (اگر می‎خواستم کاغذ بازی کنم کار اداری می‎کردم).

مستند سازی کار چندان سختی نیست؛ فقط باید فرم‎های موجود را پر کنید.(باید این کار را انجام دهید) زیرا آن سند اثبات این است که شما کاری را که باید، انجام داده‎اید

نگهداری و مستندسازی وقایع بویلر

SOPها، برنامه‌های فاجعه بار و غیره همگی مربوط به امور نگه‎داری است. شما یک بار آن را آماده و در زمان مقتضی باز بینی می‎کنید.

نگه داری مستندات می‎تواند تفاوت عظیمی در بهره برداری واحد به وجود آورد. گاهی مشتری‎ها از من می‎خواهند که مشخص کنم دستگاه ساخت کجاست؟، سایز آن چیست؟ و از کجا می‎توان مشابه آن را تهیه کرد؟ البته چنین مواردی مربوط به شرایط بحرانی است زیرا وسیله مورد نظر خراب شده و نیاز به تعویض یا تعمیر دارد.

من باید در واحد اطلاعاتی را برای پروژه جدید یا رفع اشکال، گردآوری نموده و نام دستگاه را از روی برچسبی که چندین بار رنگ خورده، خراشیده شده و یا اصلا گم شده و هیچ تک کاغذی دال بر اطلاعاتی درباره آن موجود نبود به دست آورم.

واحدی را دیدم که پمپ‎های آن به قدری فرسوده شده بود که حتی نام تولید کننده هم خوانده نمی‎شد. هیچ مستندی از کارهای انجام شده روی آن در دست نبود، اگر خراب شوند چگونه می‎توان قطعات یدکی آن‎ها را تهیه نمود؟

یک جمله قدیمی در صنعت تولید وجود دارد که به طور مختصر و مفید می‎گویند: (یا مستندسازی وقایع بویلر را انجام دهید یا دچار فاجعه شوید).

مستندسازی وقایع بویلر در دیگ خانه

مستندسازی وقایع بویلر در دیگ خانه

تهیه لیستی از مواد و تجهیزات

من همیشه اصرار دارم که در طراحی واحد باید لیست تجهیزات و مواد نگه‎داری شد. این اسناد می‎توانند در کنار دستور العمل‎های بهره برداری و نگه داری پیوست شوند. روش من تخصیص شماره ۳ رقمی به هر یک از تجهیزات است که با عدد ۱۰۱ شروع می‎شود.

در کنار این شماره‎ها نام دستگاه‎ها، مشخصات سازنده و ملزومات عملکرد نوشته می‎شود. من همچنین پیوستی بر حسب حروف الفبا برای تجهیزات در نظر می‎گیرم که از طریق آن بتوان اطلاعات مورد نظر را از روی شماره گذاری کسب نمود.

چنین کاری باید در مورد موادی که در واحد مصرف می‎شود انجام داده شود. من معمولا آن را روی شماره‌های دو رقمی که حداکثر تا ۹۹ است اعمال می‎کنم. لیست مواد نیز باید در کنار لیست تجهیزات قابل دسترسی باشد.

تفاوت تجهیزات و مواد در چیست؟

هر آنچه که بتوان در جای خالی در لیست آن را توضیح داد، مواد است. هر چیزی که تعریف آن بیش از یک یا دو خط فضا نیاز داشته باشد تجهیزات است. همچنین اگر برای استفاده از چیزی دستورالعمل کاربرد نیاز است آن را تجهیز می‌خوانند. من مسوولین تمام واحدهایی را که در آن کار کرده‎ام تشویق به استفاده از چنین شیوه‎ای می‎کنم. واحد‎های مختلف بسته به سایز و تعداد تجهیزات می‎توانند از کدهای با ارقام بیشتر استفاده کنند.

حالا چرا از ارقام استفاده می‎کنیم و چرا نام خود تجهیزات را به طور حروفی نمی‎نویسیم؟

در واحدهای بزرگ دیگ بخار  که تعداد تجهیزات پر شماری دارند کشوهای فایل متعددی برای ذخیره اطلاعات، مورد نیاز خواهد بود. هر زمانی که وسیله‎ای به واحد اضافه شود با استفاده از روش کد گذاری به آخرین محل خالی موجود در آخرین فایل وارد می‎شود.

اما اگر از روش حروف استفاده کنید باید آن را جایی بین لیست و محل دقیق قرار دهید.

هر فایل تجهیزات باید دارای مرجع به گذشته تعمیرات و نگه داری، لوازم یدکی و سایر اطلاعات مربوط باشد. از آنجایی که تعمیرات و نگه داری طبق سیستم کاغذی به سادگی در حال تداوم است باید صفحه ای برای هر فایل در نظر گرفت که لیست فعالیت‎های انجام شده را ارایه دهد. این برگه می تواند چیزی شبیه شکل زیر باشد:

تاریخچه تعمیرات و نگه داری در برنامه مستندسازی وقایع بویلر

  • نصب و راه اندازی اولیه انجام شد                               ۱۱ اکتبر ۱۹۹۳
  • بازرسی سالیانه                                                            ۱۸ جولای ۱۹۹۴
  • تعویض موتور فن                                                        ۱۲ آگوست ۱۹۹۵
  • بازرسی سالیانه                                                            ۳۰ ژوئن ۱۹۹۵
  • بازرسی سالیانه                                                            ۱۱ جولای ۱۹۹۷
  • بازرسی سالیانه                                                            ۱۷ جولای ۱۹۹۸
  • بازرسی سالیانه                                                            ۲۳ ژوئن ۱۹۹۹
  • بازرسی سالیانه                                                            ۲۱ جولای ۲۰۰۰
  • تعویض مشعل                                                             ۱۱ اکتبر ۲۰۰۰
  • تعویض ۳ لوله                                                              ۲۲ ژانویه ۲۰۰۱
  • بازرسی سالیانه                                                            ۳۰ ژوئن ۲۰۰۱
  • تعویض سوییچ فشار بخار                                           ۳۰ آگوست ۲۰۰۱
پیشنهاد میکنیم این مقاله رو از دست ندید
بررسی بویلرهای لوله آبی

در بحث مستندسازی وقایع بویلر (نت) چیست؟

همان طور که می‎بینید این خلاصه تاریخچه تعمیرات و نگه داری به سادگی در یک برگ کاغذ شاید سابقه چند سال را ارایه کند. اگر می‎خواهید اطلاعات بیشتری مثلا درباره تعویض موتور فن به دست آورید باید به مستندات نت (نگه داری و تعمیرات) ۲۲ ژانویه سال ۲۰۱۱ مراجعه نمایید. در صورتی که سیستم، کامپیوتری باشد افزودن اطلاعات مورد نیاز هم بسیار راحت تر خواهد بود.

من دوست دارم در واحد‌‌های کوچک، همه چیز اعم از مشخصه‎های اصلی، اطلاعات سازنده، سوابق نت، لیست قطعات و غیره باهم ذخیره شود. زمانی که تمام مستندات مربوط به یک تجهیز در یک نقطه ذخیره شده باشد، به سرعت به اطلاعات مطلوب دست خواهید یافت. اگر وسیله‎ای جایگزین شود مستندات هم می‎تواند فورا جایگزین شده و به راحتی قابل دسترس باشد.

خوب چه چیزهایی باید در این اسناد نگه داری شود؟ (مهم)

در اینجا لیستی از این اطلاعات تهیه شده است. شما همیشه هر چیزی را نیاز نخواهید داشت اما هیچ یک غیر ضروری نیست. پس بهتر است تمام اطلاعات نگه داری شود.

  • لیست تجهیزات که با سیستم عددی مرتب شده و حاوی توضیحاتی در مورد تجهیزات است:

(نام، تولید کننده، شماره مدل، کپی یا عکس برچسب اطلاعات، شماره سریال، ظرفیت، حداکثر فشار قابل تحمل، حداکثر یا حداقل دمای نگه داری و ذخیره سازی، توان، ولتاژ و آمپراژ مورد نیاز، وزن و ابعاد کلی.)

  • مشخصه‎های اصلی و یا فاکتور خرید دستگاه
  • فرمول‎های گزارش اطلاعات و تعمیرات از طرف سازنده(بویلر ها و مخازن تخت فشار)
  • دستورالعمل بهره برداری و و نگه داری سازنده
  • نمودارهای فرآیندی و ابزار دقیق (PID) این نمودارها نشان دهنده دبی مورد نظر سیالات (آب، بخار، گاز، نفت و غیره) در واحد و لوازم اندازه گیری مشخصات این سیالات است.

معمولا گستره دبی هر سیال نیز ارایه می شود.

  • سوابق روان کاری. روان کاری‎های مورد نیاز و زمان انجام روان کاری و گزارش فعل و انفعال اجزای متحرک.
  • سوابق نت. تاریخ و جزییات انجام تعمیرات و شرح انجام کار
  • لیست لوازم یدکی سازنده
  • لیست لوازم یدکی خریداری شده و محل نگهداری آن.

در نهایت…

مطمئنا یک لیست مواد نیز مورد نیاز است. در یک واحد کوچک صورت حساب این مواد کافی است. اما برای واحدهای بزرگ با مصرف زیاد باید دارای لیست مخصوص باشند که بتوان صورتحساب و کلیه اطلاعات مورد نیاز را در آن وارد نمود. تمام این اسناد باید در ابتدا توسط مهندس و پیمانکار سازنده بویلر شما تنظیم گردد. شما باید آن‎ها را داشته باشید و از آن‎ها استفاده کرده و به سابقه نگه داری بیافزایید.

یکی از دستور العمل‎های بهره برداری استاندارد

بسی جای تاسف است که بسیاری از واحدهای بویلر دانش و تجربه با ارزشی را که طی سال‎ها به دست آمده را قدر نمی‎دانند. من همیشه این عبارت را در اکثر واحدها از افراد می‎شنوم که (اگر فلانی بازنشست شود این واحد به مشکل خواهد افتاد).  فلانی در حوزه بویلر بسیار دانا است و تنها کسی است که این اطلاعات را دارد.

مشکل این است که این آدم خیلی خودخواه است و می‎خواهد دانش خود را با خود بازنشست کند. در این صورت کسی کار او را انجام دهد، تجهیزات تحت نظارت او آسیب خواهد دید، کسی زخمی خواهد شد یا خدایی نکرده کسی تلف خواهد شد. من هرگز دوست ندارم چنین افرادی را در واحد خود داشته باشم. سعی کنید چنین کسی نباشید.

SOP چیست؟

دستور العمل‎های بهره برداری استاندارد (SOP) را می‎دانیم، پیروی می‎کنیم، عوض و به روز می‎کنیم، اما آن‎ها را نمی‎نویسیم.  کمبود SOP به صورت نوشتاری عامل به وجود آمدن افرادی مثل فلانی (مثلا چارلی) است.

چارلی دارای SOP است اما همه آن در مغز اوست و پس از رفتن او هیچ نفعی برای واحد ندارد. کسانی که این اطلاعات را دارند و آن را در اختیار زیر دست‎های خود قرار می‎دهند باید آن ر ا مکتوب کرده و پیروی نمایند. اگر زمانی تجربه ناگواری حادث شد باید SOP مورد نظر عوض شود تا مجددا تجربه نشود.

اگر در کنار تغییر اعمال شده، علت آن، یعنی حادثه رخ داده، هم نوشته شود، اپراتورها در رعایت آن کوتاهی نخواهند کرد. مستند کردن روش بهره برداری که به خوبی جواب می دهد راه خوبی برای جلوگیری از  حوادث ناگوار است.

پیشنهاد میکنیم این مقاله رو از دست ندید
بررسی فشار سنج

SOP  در هر واحدی متفاوت است

اگر نوشتن این مراحل برای بهره برداری مناسب تر به این راحتی بود، دیگر چنین کتابهایی موضوعیت نداشت. هیچ دو واحدی دقیقا مثل هم کار نمی‎کنند و تنها راه اداره این تفاوت‎ها تجربه است. دستور العمل‎های سازنده برای بهره برداری تجهیزات تقریبا همیشه ناکافی است.

آن‎ها نمی‎توانند موقعیت‎های خاص خود را پیش بینی کنند. من لیستی از عملیات معمول و برخی از مواردی که باید بدانید تا بهره برداری مناسبی داشته باشید تدارک دیده‎ام اما من چیزی از واحد شما نمی‎دانم پس نمی‎توان این لیست را دستور العمل کاملی در نظر گرفت. خود شما بهترین کسی هستید که می‎توانید SOP مناسبی را برای واحد خود تدوین کنید.

برای تدوین SOP چه مواردی باید رعایت شوند؟

  • برخی اپراتور ها نگران سیمای نوشته‎های خود هستند و از دیگران کمک می‎گیرند. حتما پس از اتمام آن را مطالعه و غلط گیری نمایید. متن نهایی باید هم برای شما و هم سایر اپراتورها قابل درک باشد. بهتر است حتی الامکان نوشته‎های خود را تایپ کنید چون اکثر مردم در خواندن دست خط دیگران مشکل دارند.

من طرفدار وجود کامپیوتر در تمام واحدهای بویلر هستم زیرا اپراتورها می توانند توسط آن اطلاعات خود را ثبت کنند، عملکرد واحد را تجزیه تحلیل کنند، عملیات نگه داری را طراحی کنند و غیره.

  • قانون SOP شما باید شامل تمام عملیات اجرایی در واحد بویلر و سایر نقاط تحت نظارت شما باشد. آیتم‎های دیگری را هم مثل نحوه گردش شیفت‎های کاری، محدوده مسئولیت هر شیفت، تجهیزاتی که تحت مسئولیت شیفت‎های  مختلف قرار می‎گیرند و غیره می‎توان در SOP گنجاند.
  • قانون SOP باید حاوی تعریف شما از روش‎های بهره برداری با جزییات مربوطه باشد که بعدا گفته می شود. برخی ممکن است مقررات خاصی را برای تجهیزات خاصی مثل اصلاح حلقه‎های جریان برای بویلرهای آب گرم مختلف در نظر بگیرند زیرا آرایش لوله کشی، شرایط متفاوتی در هر بویلر به وجود می‎آورد.

برای مثال SOP چگونه می‎تواند باشد؟

SOP شما می‎تواند ترتیب بهره برداری را آن طور که شما راحت‎تر هستید تدوین کند. برای مثال در جایی که ترتیب باز کردن شیرها معکوس شده است چون اپراتور مجبور از یک طبقه به طبقه دیگر رفته دوباره برگشته و آن‎ها را به صورت نرمال باز کند. آن‎ها باید شیرها، تخلیه کننده‎ها، سوییچ‎ها، دیس کانکت‎ها و مدار شکن‎های اضافه شده را که مخصوص واحد شما هستند بشناسد.

من در یک کشتی، ۱۰ بار ۳ طبقه را بالا و پایین رفتم تا علت نرسیدن بخار را بدانم که در نهایت شیر بسته‎ای را پیدا کردم که به منظور به اتمام رساندن تعمیرات روی خط لوله نصب شده بود و جلوی عبور بخار را می‎گرفت. باز و بسته کردن این شیر در  SOP مربوطه دیده نمی‎شد چون از مدت ها قبل به روز نشده بود. من روی برگه عملیات نوشتم که از این پس مطمئن شوید که شیر موجود در طبقه سوم در کنار بویلر ۲، باز باشد.

بهتر است این را هم بدانید که چرا مهندسان علامت برنزی روی شیر زده و آن را شماره گذاری می کنند. در این صورت اشتباهی در مورد این که کدام شیر برای چه مسیری است کم تر اتفاق می افتد و نوشتن SOP هم راحت تر است. پس در مورد علامت زدن به شیرها تردید نکنید.

بروز رسانی کردن برنامه های SOP  مورد توجه قرار گیرد

وقتی شما چند SOP دارید، مشکل شروع می‎شود و باید آن‎ها را به روز نگه دارید. پس از آماده سازی اولیه SOP و باز بینی‎های سالانه باید در مورد هر عملکرد آن فکر کرده و از خود بپرسید آیا این رویه در SOP هست؟

آیا کار را آن طور که باید انجام می‎دهم؟ اگر جواب منفی است، اگر جواب منفی است باید SOP را به روز کنید. کاملا متوجه ساخت و سازها در واحد باشید زیرا بر SOP تاثیر گذار خواهد بود.

وقتی پروژه‌ها شامل افزودن بویلر جدید، تعویض  مشعل‎ها یا پمپ، ارتقای سیستم‎های کنترل مثلا VSD  (محرک‎های سرعت متغیر) می‎شود باید متناسب با آن SOP را نیز تغییر داد. همچنین شما می‎توانید قبل از انجام ارتقا یا تعویض‎ها درباره چگونگی بهره برداری آن‎ها فکرکنید. بهتر است از دستور العمل‎های سازنده حداکثر استفاده را ببرید. اما پس از نصب و راه اندازی باید SOP جدید را تدوین نمایید.

طرح‎های مقابله با فجایع

ابتدا طرح‎‎ها باید مشخص کنند در زمان بروز فاجعه چه باید کرد. یکی از فجایع، آتش سوزی است؛ خصوصا اگر واحد شما آتش خاموش کن نداشته باشد. حتی اگر داشته باشید باید از قبل برای مقابله با آن برنامه و آمادگی داشته باشید.

پیشنهاد میکنیم این مقاله رو از دست ندید
10 نکته درباره خریداری منسوجات هتل و مراقبت از آن

سیستم تابلو برق و آتش سوزی

برای چنین شرایطی کوچک‎ترین احتمالات را هم در نظر بگیرید. تصوری از تجهیزات اطراف داشته و مدارات الکتریکی توجه ویژه مبذول دارید؛ چون حتی یک آتش کوچک می‎تواند باعث از مدار خارج شدن کل واحد گردد. در بعضی واحدها مشاهده شده است که برای کاهش هزینه‎ها سیم کشی برق از یک نقطه اجرا می‎شود که کار بسیار خطرناکی است. همچنین باید توجه ویژه‎ای نسبت به بروز آتش سوزی در اتاق فرمان نمود و برای رفع آن برنامه‎ای اساسی تدارک دید.

دپوی قطعات مصرفی و شناخت محل تهیه قطعات تخصصی

در مورد قطعات حساس که مرتبا خراب می‎شوند احتمالا آن قطعه را در لیست موجودی قطعات دارید و می‎توانید آن را به طور ساده در دستور العمل قطعات قرار دهید. سایر وسایلی که بسیار گران‎اند و ذخیره آن‎ها توجیه ندارد و یا به ندرت خراب می‎شوند، قطعاتی هستند که باید محل تهیه آن را بدانید که می‎توانند شرکت‎های اجاره‎ای، توزیع کنندگان قطعات یا شرکت‎های سازنده باشند و باید نام، شماره تلفن، فکس، آدرس ایمیل و آدرس پستی آنها را داشته باشید.

این لیست باید به روز نگه داشته شود. سعی کنید در گرد آوری لیست هیچ قصوری نکنید مخصوصا در آیتم‎هایی مثل ترانسفورمرها، سوییچ انتقال، پانل‎های توزیع، مخازن ذخیره نفت کوره، شیر‎های بزرگ و اتصالات لوله کشی (از نظر استاندارد بودن).

برنامه‎های مقابله با فجایع در هر محل متفاوت هست

بهتر است برنامه های ما برای محل های مختلف، مجزا باشد. مثلا برنامه های موقت برای محل A و محل B . هر طرح باید شامل برنامه هایی برای امکانات تصفیه آب، هوا زدایی و غیره باشد، البته در صورت نیاز بهتر است در برنامه ها امکان استفاده از تجهیزات موجود نیز لحاظ شود. من لیستی از فجایع محتمل آماده کرده‎ام که می‎توانید برای آن‎ها برنامه ریزی کرده و در صورت وقوع از آن بهره بگیرید:

لیستی از فجایع که می‎تواند در یک واحد بویلر اتفاق بیوفتد

  • باران شدیدی در حال ایجاد سیل است و رودخانه هم جوار واحد شما آماده طغیان. ممکن است سیل وارد بویلر خانه شود، سوخت رسانی دچار مشکل شده، خط لوله‎ای که از روی رودخانه عبور می کند، واریز های سیل را جمع می کند که در این صورت امکان شکستن لوله و بروز انفجار و آتش سوزی وجود دارد.
  • یک تورنادو(طوفان بسیار شدید) واحد را در نوردیده، تمام پنجره‎ها شکسته، سقف از جا کنده شده و باران به داخل واحد می‏‎بارد. عایق کاری کیلومتر ها لوله انتقال بخار به محل‎های حساس از بین رفته و دودکش نیز آسیب دیده است.
  • تابستان بسیار گرم است. دما در بویلر خانه آنقدر بالاست که استارترهای موتورها تحت اضافه بار، تریپ می‎خورند. تعدادی از فن‎های تهویه از کار افتاده و نمی‎توانند بیش از ۱۰ دقیقه در واحد بایستند. عایق‎های خطوط بخاری که روی آن‎ها نفت ریخته در حال دود کردن است. تهویه مطبوع اتاق فرمان جواب نمی‎دهد و تمام بدن شما عرق کرده و دستگاه‎ها به خاطر گرمای بیش از حد خاموش می‎شوند.
  • چنان برفی در حال باریدن است که شما در واحد گیر افتاده و تانکرهای حمل سوخت نمی‎توانند به آنجا برسند. سقف بویلر خانه به دلیل سنگینی برف خمیده شده، دریچه‎های تخلیه به جو سیستم‎های گازی و مخازن نفت زیر برف مدفون شده اند و مدخل‎های ورود هوای احتراق نیز مسدود شده است.
  • سه روز است که دمای هوا زیر صفر است و سیستم‎هایی که باید در هوای خنک کار کنند در حال یخ زدن هستند.
  • برق قطع شده و اطلاعیه شرکت برق مبنی بر این است که قطعی برق یک روز طول خواهد کشید.
  • تصور کنید تامین آب شهر به دلیل بروز خرابی خط لوله قطع شده است. این قطعی ۲۴ ساعت ادامه خواهد داشت و شما ملزم به نگه داشتن واحد در مدار هستید و نیاز به استفاده از آب جبرانی دارید.
  • بویلر منفجر شده و آب، بخار، مواد شیمیایی، نفت، گاز، نفت کوره به دلیل ترکیدن لوله‎ها در حال نشت به محیط‎اند.
  • واحد شما در نزدیکی یک کارخانه مواد شیمیایی که گاز خطرناکی تولید می‎کند قرار دارد. آنها یک سیستم هشدار نشت گاز دارند که از ۵ دقیقه قبل فعال شده است.

شاید الان فکر می‎کنید چه طور باید برای چنین مسائلی پیش بینی انجام داد؟؟؟

با مقالات بعدی ما در خصوص بهره برداری از بویلر و ثبت وقایع همراه باشید.

۱---->2---->3---->4---->5
[کل: ۱ میانگین: ۵]

پربازدیدترین‌ها

دیدگاه‌ها

خوشحال خواهیم شد که اولین دیدگاه را شما ارسال نمائید.

دیدگاه خود را ثبت نمایید.

برای دریافت آخرین خبرها و محصولات ما به کانال تلگرام ما بپیوندید