در این نوشته به خطرات ایمنی در سیستمهای HVAC میپردازیم. HVAC مخفف Heating, Ventialating, Air conditioning می باشد که به مجموعه فن آوریهای مربوط به گرمایش، تهویه و تهویه مطبوع اطلاق می گردد که در برگیرنده فناوریهای مربوط به ایجاد آسایش از طریق تهویه و ایجاد شرایط دمایی مطلوب برای محیطهای داخلی ساختمان است.
هنگام بازدید از سیستم HVAC به منظور برآورد آسیب پذیری، شرایط قسمتهای زیر باید مورد بررسی قرار گرفته شود:
- ورودیهای هوای بیرون
- دمپرها
- سیستم برگشت هوا
- کانالهای تأمین هوا
- کانالهای در دسترس HVAC
- اتاق تأسیسات
- تجهیزات روی پشت بام
- برج خنک کن
- دیگ
- رطوبت زن
- مناطقی که میتوانند تولید آلودگی کنند
- راهپلهها (که باید عاری از دود نگه داشته شوند)
- هشداردهندههای آتش، دود و CO
- اطفاء کنندههای آتش
- تهویه کافی
- رطوبت نسبی
- رطوبت ناخواسته
خطرات ایمنی و امنیتی در تأسیسات ساختمان (HVAC)
ورودیهای هوای بیرون
ورودی هوای بیرون آسانترین راه برای ورود و انتشار آلودگی در یک ساختمان میباشد. درست است که هوای بیرون قبل از رسیدن به فن فیلتر میشود، با این وجود، فیلترهای هوا در بیشتر سیستمهای HVAC ذرات ریز خیلی از آلودهکنندهها را فیلتر نکرده و دودها یا گازها را متوقف نمیکنند.
منابع عمده آلودگیها دود خروجی از وسایل نقلیه در گاراژها یا ترافیک و گازهای تخلیه شده آشپزخانه و سرویس بهداشتی ساختمان یا فرآیندهای صنعتی میباشد. ورودیها باید حداقل ۲.۵ فوت از هر منبع آلودگی فاصله داشته باشند؛ همچنین هنگام بررسی منابع احتمالی آلودگی، جهت قالب باد باید در نظر گرفته شود.
در نتیجه تهویه هوا برای سلامتی ساکنان ضروری است. ضوابط ساختمانی الزام میکنند که درصد مشخصی از هوای بیرون با هوایی که از فضای تهویه شده باز میگردد مخلوط شود. اگر ساختمانی هوای بیرون را جذب نکند، سطح دی اکسید کربن هوا افزایش مییابد. در نتیجه، اکسیژن کافی مهیا نخواهد بود و ساکنان ساختمان صدمه خواهند دید.
خطرات احتمالی
- ورودیهای هوا در سطح زمین
- ورودیهای قرار گرفته در مناطق پرت با دید کم
- دسترسی آسان از خیابان
- منابع آلودگی نزدیک در ورودی (مانند دود وسایل نقلیه، آشغال و ضایعات و…)
اقدامات تکمیلی احتمالی
به عنوان یک اقدام امنیتی، ورودیهای هوای بیرون نباید در محدوده دسترسی افراد بیرون که میتوانند یک ماده آلوده کننده شیمیایی یا بیولوژیکی را وارد سیستم کنند، باشد. احتمالاً امنترین جای ورودی در پشت بام است.
- یک کانال مجاور دیوار بیرون بکشید، طوری که ورودی حداقل ۱۵ فوت بالاتری از سطح زمین باشد.
- مطمئن شوید که مجرای ورودی جدید را جایی که خطر آلودگی تصادفی وجود دارد قرار نمیدهید.
- مدخل ورودی باید عمودی یا شیب دار باشد.
- از دسترسی افراد به ورودی جلوگیری به عمل آورید.
به یاد داشته باشید که تحت شرایط عادی نباید ورودی هوای بیرون را مسدود کنید چون درصد مشخصی از هوای بیرون باید برای تهویه وارد سیستم HVAC شود. اگر یک ورودی هوای بیرون تغییر مکان یابد، نباید جایی باشد که آلودگی ناشی از ترافیک، تخلیههای ساختمان یا هر منبع دیگری را جذب کند.
دمپرها
دمپرها در یک سیستم HVAC باید همگی به درستی کار کنند. علاوه بر دمپرهای مخلوط کن در تجهیزات هوارسان مرکزی، کانال هوای رفت، میتواند سه نوع دمپر داشته باشد: دمپرهای دستی، دمپرهای با کنترل خودکار و دمپرهای دود و آتش.
دمپرها
خطرات احتمالی
گزارش مکتوبی در این مورد که عملکرد دمپرهای کنترل خودکار یا دمپرهای دود و آتش مرتباً بازرسی و آزمایش شدهاند، وجود ندارد.
اقدامات تکمیلی احتمالی
- دمپرهای کنترل خودکاری که کاملاً بسته نمیشوند را تعویض کنید.
- یک برنامه زمانبندی شده برای وارسی مرتب و تعمیرات لازم دمپرهای کنترل خودکار ترتیب دهید.
- یک برنامه زمان بندی شده ترتیب دهید تا یک شخص مسلط به HVAC یا مهندس ساختمان مرتباً با دمپرهای آتش و دود را از لحاظ عملکرد مناسب بازرسی کند.
سیستم هوای برگشت
تقریباً هر سیستم HVAC یک سیستم هوای برگشت دارد که درصد مشخصی از هوای فضای تهویه را برای تهویه مجدد به اتاق فن مرکزی باز میگرداند. بنابراین کانالهای هوای برگشت مکان مناسبی برای ایجاد آلودگیها هستند که سریعاً در سرتاسر ساختمان پخش میشوند.
شبکههای هوای برگشت قابل دسترس در اماکن عمومی، مانند لابیها، در معرض آلودگی عمدی قرار دارند. همچنین ممکن است آلودگی تصادفی در فضاهای کاری مانند آزمایشگاههایی که گازهای سمی تولید میکنند ایجاد شود. بعضی ساختمانها برای سیستم هوا به جای نصب شبکه کانال از فضای بالای سقف استفاده میکنند.
این فضاها به ویژه آسیبپذیر هستند زیرا به راحتی یک قسمت از سقف را میتوان برداشت و آلودهکننده را وارد فضا کرد. به علاوه این فضاها خطر سلامتی بیشتری دارند زیرا گرد و خاک بیشتر و ذرات ریز عایقکاری را داخل سیستم HVAC منتقل کنند.
خطرات احتمالی
- مدخلهای هوای برگشتی در اماکن عمومی که به راحتی توسط کارکنان دیده نمیشوند.
- مدخلهای هوای برگشتی در اماکنی که در معرض آلودگی تصادفی قرار دارند.
- مدخلهای هوای برگشتی در قسمتهایی از ساختمان که به ندرت توسط ساکنان استفاده می شوند، مانند فضاهای ذخیره سازی
- یک سیستم HVAC که قسمتهای مختلف ساختمان را جداگانه تهویه میکند اما سیستم هوای مشترکی دارد.
- فضاهای ساختمانی مورد استفاده برای هوای برگشت
اقدامات تکمیلی احتمالی
- در صورت امکان ترتیبی دهید که مدخلهای هوای برگشت در اماکن عمومی نباشند.
- همه مدخلهای هوای برگشت که در اماکن با آلودگی محتمل قرار دارند، یا در قسمتهایی هستند که به ندرت استفاده میشوند را بپوشانید؛ به طوری که حجم کافی هوای برگشت برای سیستم وجود داشته باشد.
کانال هوای رفت
کانال هوای رفت از فن به فضاهای تهویه معمولاً مشکلات امنیتی ندارد چون معمولاً در قسمتهای غیر قابل دسترسی ساختمان مانند فضای سقفی پنهان، اماکن پوشیده شده یا فضاهای غیر قابل دسترس وجود دارد. با این وجود، کانال رفت میتواند مشکلات سلامتی و ایمنی ایجاد کند.
اگر یک پوشش کانال وجود داشته باشد، گاهی اوقات ذرات کوچکی از آنها جدا شده و الیاف کوچک وارد فضای تهویه میشوند. همچنین بعد از چند سال استفاده یا به خاطر فیلتر کردن نامناسب، لایهای از گرد و خاک ممکن است روی کانال جمع شده و به هوا آلودگیهایی اضافه کند.
اگر رطوبت کانال هوای رفت خیلی بالا باشد، کپکهای سمی یا سایر خطرات بیولوژیکی میتوانند روی پوشش کانال یا داخل گرد و خاک تشکیل شوند.
خطرات احتمالی
- رطوبت نسبی فضای تهویه بیش از ۶۰ درصد باشد.
- تکههایی از پوشش کانال به قسمت پشتی شبکههای تأمین هوا برخورد کنند.
- کثیفی روی خروجی تجمع کند.
- تحریک چشمها، بینی و گلو.
- ناراحتیهای تنفسی.
- درد مفاصل، از دست دادن تعادل.
اقدامات تکمیلی احتمالی
از خدمات یک تکنسین IAQ (کیفیت هوای داخلی) برای آزمایش هوای رفت از لحاظ رطوبت و آلودگیها استفاده کنید. این تکنسینها معمولاً از طریق یک پیمانکار مکانیکی قابل دسترس هستند.
کانال HVAC قابل دسترس
هر کانال HVAC که به سهولت قابل دسترسی باشد، میتواند منبعی برای آلوده سازی عمدی باشد. به خصوص مواظب قسمتهایی در ساختمانتان باشید که در معرض عموم قرار دارند یا از قسمتهای عمومی دریافتی دارند، مانند لابیها.
کانال HVAC
بیشتر شبکههای کانالکشی از ورق فلزی سبک ساخته میشوند، طوری که به آسانی توسط وسایلی مانند پیچ گوشتی یا سنبه سوراخ میشوند. از سوراخ میتوان برای انتشار آلودهکنندههایی استفاده کرد که در کل ساختمان پخش شوند.
طی بازدید، یادداشت کنید که آیا این قسمتهای عمومی شبکه کانال یا دریچه هوای برگشتی دارند که قابل دسترس باشد. در مورد اینکه چگونه این قسمتها به سیستم HVAC متصل میشوند و در مورد درها و گذرگاههایی که آلودگیها از طریق آنها میتواند به بقیه ساختمان منتقل شود، یادداشت برداری کنید.
این مکانها ممکن است در معرض هرگونه صدمهای باشند، نه فقط صدمه ناشی از HFVAC، بلکه توسط یک مهاجم عمدی در خطر هستند. در قسمتهای عمومی فشار هوا باید نسبتاً به بقیه ساختمان فشاری منفی باشد، اما نسبت به هوای بیرون باید فشار مثبت باشد.
خطر احتمالی
- هرگونه کانال با دسترسی آسان به ویژه در قسمتهای پرت ساختمان
اقدامات تکمیلی احتمالی
محدود کردن دسترسی به اماکن عمومی ممکن نیست. بنابراین هدف اقدامات امنیتی برای این قسمتها، محدود کردن جریان یافتن هوای آلوده شده به بقیه ساختمان است. جریان یا داخل سیستم HAVC یا داخل مناطق باز خواهد بود:
- در صورت امکان برای هریک از این اماکن عمومی، یک سیستم HVAC مجزا تهیه کنید.
- اگر امکان جدا کردن این قسمتها از بقیه سیستم HVAC نیست، در کانالهای هوای برگشتی دمپرهای مسدود شونده اضطراری نصب کنید،طوری که هوا از یکی از این قسمتها نتواند وارد ساختمان شود.
- در مسیرهای منتهی به بقیه ساختمان، درهای خود بسته شونده نصب کنید.
۱---->2---->3---->4---->5
خوشحال خواهیم شد که اولین دیدگاه را شما ارسال نمائید.