مرکز تماس
کاویتاسیون فرایندی است که طی آن، در ناحیه ای که مایع با فشار پایین، حباب بخار شکل میگیرد. این فرایند ممکن است در هر نوع توربوماشین مانند انوع پمپ ها و توربین ها به وقوع بپیوندد و علاوه بر کاهش بازده عمر دستگاه را کاهش دهد.
کاویتاسیون مشابه پدیده جوشش می تواند باشد، در کاویتاسیون این افزایش دمای مایع که به وجود می آید به وسیله انتقال حرارت از سطوح جامد است. کاویتاسیون cavitation یک موج شوک در سیال تولید می کند و این موج باعث ایجاد ارتعاشات مکانیکی و صدایی قابل شنیدن می شود. این پدیده قابل تشخیص می باشد.
از آنجاییکه انتقال آب کندانس به دی اریتور و همچنین انتقال آب از دی اریتور به بویلر در دمای بالای صورت میگیرد، بروز پدیده کاویتاسیون از مهم ترین موارد در انتخاب پمپ برای دیگ خانه است.
پمپ های سانتریفیوژ در موتور خانه های دیگ بخار کاربرد وسیعی دارد که مهمترین آنها پمپ های تغذیه بویلر و پمپ های کندانس (انتقال آب از تانک کندانس به دی اریتور ) هستند.
پدیده کاویتاسیون
همانطور که گفتیم کاویتاسیون و ضربه قوچ اثرات مخرب زیادی را به یک سیستم آبی می گذارد.
کاویتاسون به خودی خود یک پدیده مخرب نیست و در صنایع زیادی کاربرد دارد. مانند صنایع پزشکی و بسیاری از صنایع دیگر که اصلا خود این مجموعه ها به دنبال به وجود آوردن این پدیده بوده تا از اثرات آن بهره مند شوند.
در علم پزشکی از پدیده کاویتاسون فرا صوت برای از بین بردن سنگ کلیه یا سلول های سرطانی و در بسیاری موارد سلول های چربی و لاغری استفاده می شود.
این پدیده در صفت خوراکی و لبنیات در یک مرحله از تولید شیر مورد استفاده قرارمیگیرد و چربی طبیعی بالای سطح شیر که جمع میشود با فرایند همگن سازی در هم میشکند و در نهایت محصول یکنواخت ایجاد می کند.
حتی این پدیده کاویتاسیون در تصفیه آب نیز کاربرد های بسیاری نیز دارد.
تعریف: هرگاه در محلی از پمپ (غالبا پروانه) هوا تجمع کند و حباب گاز تشکیل شود در هنگام خروج این گاز از لبه پروانه این حباب ها میترکد و فشار منفی بالایی روی پروانه ایجاد میکند که باعث خوردگی پمپ، لرزش، سروصدا، از بین بردن آببندی و کاهش بازده میشود. پدیده کاویتاسیون بیشتر در جاهایی اتفاق میوفتد که فشار مایع کمتر یا مساوی فشار بخار در آن دما میشود.
برای مثال P آب در دمای ۱۵ درجه سانتی گراد معادل ۱۷۰۰ پاسکال است اما در دمای ۹۰ درجه سانتی گراد این عدد به ۷۰۱۱۰ پاسکال میرسد. بنابراین مساله بروز کاویتاسیون در مکش آب با دمای بالا بسیار شایع تر از مکش آب در دمای پایین است.
هنگامی که حباب ها از ناحیه کم فشار به ناحیه پر فشار منتقل میشود میترکد و با سرعت صوت به دیواره های داخلی پمپ ضربه میزند. که این اتفاق صدایی بسیار زیادی را ایجاد میکند. (مانند صدای برخورد سنگ با فلز)
هر زمانی که مشکلی مکانیکی در پمپ رخ داد، باید عملکرد پمپ بازبینی شود. بررسی علائم اولیه کاویتاسیون بسیار ضروری است. علایم زیر می تواند نشان دهنده شروع کاویتاسیون در پمپ باشد:
در صورتیکه در دهانه مکش پمپ ها فشار مایع کمتر از فشار بخار شود در آنجا عمل تبخیر اتفاق میوفتد و بخشی از آب بخار میشود. بخار پس از گذر از پروانه وارد محدوده فشار بالا میشود. با بالا رفتن حباب بخار میترکد و پدیده کاویتاسیون اتفاق میوفتد. از آنجاییکه این اتفاق شایع ترین نوع کاویتاسیون میباشد و حدود ۷۰ درصد کاویتاسیون ها را در بر میگیرد به آن کاویتاسیون کلاسیک میگویند.
در پمپ های گریز از مرکز پدیده کاویتاسیون اتفاق میوفتد که ارتفاع مکش مثبت خالص از آنچه که در کارخانه سازنده توصیه نموده است متر باشد. پس برای تحلیل شرایط بروز این پدیده لازم است هم شرایط مکش پمپ وهم مشخصه های آن مورد بررسی قرار گیرند. برای تحلیل این شرایط، NPSH به دو دسته تقسیم بندی میشود.
NPSHR را میتوان انرژی پتانسیل مورد نیاز (هد بر حسب متر) در قسمت مکش پمپ مازاد بر فشار بخار مایع (بر حسب متر) در دمای انتقال تعریف کرد که امکان بهره برداری از پمپ بدون بروز پدیده کاویتاسیون در آن را میسر میسازد. این پارامتر به مشخصه های رفتاری و طراحی، دبی جریان ، سرعت دورانی پروانه و … بستگی داشته و از سوی کارخانه های سازنده پمپ براساس قط های مختلف پروانه در اختیار مشتریان قرار داده میشود.
NPSHA جز مشخصه های سیستم پمپاژ بوده و به عوامل متعددی از قبیل فشار محیط، خواص فیزیکی مایع، قط لوله مکش و… بستگی دارد. از نظر تئوری در صورتیکه NPSHA از NPSHR پمپ، در دبی بهره برداری بیشتر باشد کاویتاسیون اتفاق نمی افتد. اکثر سازندگان پمپ های گریز از مرکز توصیه میکنند که جهت اطمینان از بروز پدیده کاویتاسیون بهتر است که NPSHA حداقل ۰/۵ متر از NPSHR بیشتر باشدو در بعضی مراجع توصیه شده است که NPSHA برای آب باید حدود ۲۰ درصد از NPSHR بیشتر باشد ولی مقدار اختلاف نباید از ۰/۵ متر کمتر باشد.
پدیده کاویتاسیون | cavitation
ساده ترین راه برای جلوگیری از پدیده کاویتاسیون کاهش دمای سیال است. کاهش دمای سیال سبب میشود PV کاهش یابد و در نتیجه NPSHA بزرگ تر شده و مانع از بروز پدیده کاویتاسیون میشود. نکته مهم درکاهش دما ریتم تغییرات PV در دمای مختلف است.
کاهش PV آب کاهش دما در محدوده دمایی ۸۰-۱۰۰ درجه سانتی گراد با شیب تند تری نسبت به دماهای دیگر اتفاق میوفتد.
برای آنکه پمپ بتواند آب ۱۰۰ درجه سانتی گراد (دمای آب تغذیه بویلر) را بدون بروز پدیده کاویتاسیون مکش نماید میتوان با افزایش هد استاتیکی NPSHA را افزایش داد .
ساده ترین راه برای کاهش ایجاد پدیده کاویتاسیون در پمپ ها افزایش فشار ورودی آن و کاهش فاصله بین پمپ و مخزن یعنی درواقع کاهش ارتفاع پمپ و یا افزایش ارتفاع مخزن آب امکان پذیراست.
ساده ترین راه برای افزایش هد استاتیکی ایجاد مثبت با بالا بردن محل نصب دی اریتور است. بدین ترتیب فشار ستون آب در مکش پمپ سبب میشود NPSHA مورد نیاز تامین شود و در نتیجه کاویتاسیون بروز نکند. ارتفاع استاندارد بدین منظور معادل ۹ متر ستون آب است که متاسفانه در اکثر دیگ خانه های کشورمان قابلیت اجرا ندارد.
این نوع دی اریتور های میتوانند با ایجاد فشار استاتیک مصنوعی توسط فشار بخار در محفظه دی اریتور فشار مثبت مورد نیاز پمپ را تامین کنند.
NPSHR پمپ های سانتریفیوژ در دبی عملکرد آنها توسط سازندگان در غالبیک منحنی ارائه میشود. سازندگان پمپ تلاش میکنند پمپ هایی تولید کنند که اصطلاحا low npsh باشند. یعنی بتوانند با حداقل NPSHA سیال را بدون بروز کاویتاسیون مکش نماید.
NPSHR پمپ ها با حرکت نقطه عملکرد پمپ به سمت راست افزایش میابد. ریتم این افزایش با حرکت نقطه عملکرد پمپ به سمت راست (محدوده جریان بالا، هد پایین) با شیب تند تری افزایش میاید.
در تعمیرات و نگهداری دستگاه ها برای کاهش صدمات ناشی از کاویتاسون Cavitation باید در صنایع و موتورها از مکمل خنک کننده افزودنی در موتورهای دیزلی به صورت جدی استفاده شود.
پربازدیدترین‌ها
دیدگاه‌ها
دیدگاه خود را ثبت نمایید.
برای دریافت آخرین خبرها و محصولات ما به کانال تلگرام ما بپیوندید
با QR خوان تلفن همراهتان ما را دنبال کنید.
خوشحال خواهیم شد که اولین دیدگاه را شما ارسال نمائید.