لکه زدایی
ضعف در فرمولهای کلی شستشو معمولا ناشی از لوازم تحت استفاده، بار اضافه ماشین لباسشویی، وزن خالص بار و یا مقداری نقص در فرمول شستشو است. لکه زدایی مطلوب با استفاده از کنترل دما، مقدار صحیح قلیا و صابون، درجه آب مناسب، عملکرد خودکار دقیق و زمان کافی و مناسب حاصل میشود.
رعایت مقدار مواد در لکه زدایی
مقدار مناسب مواد در محل وجود لکه در لکه زدایی کافی است اما مقدار بسیار زیادی از این مواد ممکن است موجب کاهش فعالیت خودکار و مانع از لکه زدایی مطلوب شوند.
لکه زدایی منسوجات، چه از نظر اقتصادی و چه از نظر تولیدی فعالیتهای مهم لباسشویی است. هنگامی که از دیدگاه اقتصادی به لکه گیری نگاه میکنیم، متوجه میشویم که این عملیات بسیاری از منسوجاتی را که به دلیل لک قابل استفاده نیستند، بار دیگر قابل استفاده میسازد.
معمولا شناخت ترکیب ساده لکهها و نحوه از بین بردن آنها توسط مسئول لباسشویی، باعث حفظ و آسیب نرسیدن به منسوجات میشود.
اولین مرحله در کاهش تعداد منسوجات لکه دار، حداکثر تلاش برای جلوگیری از ایجاد لکه است.

لکه زدایی لکه های متداول
مشکل چگونگی از بین بردن لکهها به طور موثر را میتوان به ۶ بخش تقسیم کرد:
- بخش عمده فرآیند لکه زدایی که بر اساس آن مقدار زیادی زیادی از پارچههای لکه دار جمع آوری شوند و در فرمول مخصوص شستشو مورد برسی قرار میگیرد.
- لکههایی که نیازمند به یک واکنش سریع از پیش تعیین شده در منبع آب جوش حاوی ترکیبی از صابون و قلیایی میباشد.
- اکسیده کردن لکههایی که به عامل زنگ زدگی از قبیل سدیم هیپوکرایت و یا پتاسیم پرمنگنات واکنش نشان میدهند.
- لکههایی که عامل احیا کننده از قبیل اسید اگزالیک یا سدیم هیدروسولفات واکنش نشان داده و عموما به عنوان ماده زنگ زدا شناخته میشوند.
- لکههایی که مستلزم واکنش سریع با عامل اکسیدانی هستند در پی واکنشی با عامل احیا کنندگی نمایان میگردند.
- لکههایی که مستلزم واکنش سریع مخصوصی با حلالها، اسیدها و دیگری مواد شیمیایی هستند. معمولا در حدود ۹۵% از لکهها روی پارچههای هتل توسط شستشوی مثل از بین میروند.
در ذیل برخی از نکات کلی در مورد لکه زدایی ذکر میشود:
- آب سخت به راحتی آب سبک لکهها را از بین نمیبرد.
- لباسشویی باید لوازم کافی جهت آب داغ را داشته باشد.
- روش شستشو باید به اندازه کافی جهت شستشوی صحیح پارچههای نخی طولانی باشد.
با فرض این که عوامل کلی بالا کاملا اجرا شوند کنترل ملحفهها جهت وجود لکه تنها بعد از شستشوی آنها لازم و ضروری است. پارچههای لک داری که پس از فرآیند شستشو یافت میشوند دارای لکههای سختی میباشند و از این رو هر کدام از آنها نیازمند واکنش سریع خاصی هستند.
پارچهای لک دار با آب داغ در ماشین لباسشویی شسته شوند. شستشو با سفید کننده به مدت ۱۰ دقیقه باید ادامه داشته باشد. آبکشی باید با روش معمولی شروع شود، بجز مواردی که در طی تمام مراحل سیستم قطع شود.
همچنین عملیات اسیدی در دمای بالای (۱۶۰ درجه فارنهایت) صورت میگیرد و اسیدی که موجب از بین رفتن زنگ زدگی میشود، به مقدار ۴۵۳ گرم در هر ۴۵۳۰۰ گرم پارچه خشک شده اضافه میشود.
این عملیات در ۱۰ دقیقه انجام میگیرد. در پایان عملیات اسیدی بار (پارچه) با درجه بالای کافی آبکشی سرد میشود بنابراین تمام اثرات ماده ترش اسیدی از بین میرود. این مراحل آب کشی نباید کوتاه شود زیرا ماده اسیدی اضافه مشکلات را طی فرایند اطو کشی افزایش میدهد.
پارچههای نخی باید با ph 0.6 قبل از اتمام فرآیند شستشو آب کشیده شوند. ممکن است مقدار کمی از لکهها طی مراحل فوق از بین نرود. چنانچه لکهها قابل تشخیص باشد ممکن است به طور جداگانه با سفید کننده، صابون و روشهای خاصی واکنش نشان دهند.
این روشها بعدا توضیح داده خواهد شد. روش دیگری برای از بین رفتن لکههای سخت، منبعی از آب جوش است. شلنگ بخار به منبع فلزی که از آب کافی جهت پوشاندن ملحفهها جهت عمل شستشو پوشانده شده اتصال پیدا میکند.
در ازای هر گالن آب ۶ اونس قلیا افزوده میشود و سپس پارچهها را از ۴ تا ۶ ساعت می جوشانند. این روش برای از بین بردن لکه هایی از قبیل آلومینیم و یا اکسید نقره که توسط ملحفههایی که در اثر تماس با سینیهای نقره جات به وجود آمدهاند، بسیار موثر است.
متاسفانه، متداولترین و پر هزینهترین روش شستشو، واکنش سریع هر نوع لکه با سفید کننده است.
سفید کننده معجزه نمیکند و کار خارق العادهای انجام نمیدهد و اگر به طرز نادرستی استفاده شود عمر پارچههای نخی را کوتاه میکنند.
برای مثال سفید کننده ید، زنگ زدگی و لاک ناخن را از بین نمیبرد.
متداول ترین لکهها و روش مناسب برخورد با آنها
اکسیده کردن لکه ها
آبجو، کره، شکلات، کاکائو، خردل، پارافین، شربت و… قسمت های لک دار به طور جداگانه در محلول سفیده کننده ولرم قرار دهید. لکه ها را تا زمان از بین رفتن خیس کنید، کاملا آب بکشید و مجددا بشویید.
لکه های تقلیل پذیر
لکه های دارویی، مرکور کروم، تعریق، چای، خون، رنگ و لکه هایی که به موجب تماس به وجود میآیند، رنگ های غذایی، ژلاتین میوه، چرم، کبریت و لکه های غذایی ایجاد شده.
عوامل احیا کننده که به عنوان ماده رنگ زدا شناخته شدهاند را میتوانید به نام سدیم هیدروسولفات و یا تحت عنوان اسامی متنوع و گوناگون دیگر میتوانید تهیه کنید.
از محلولهای داغی که دارای یک و یا دو قاشق سدیم هیدروسولفات و یک چهارم آب است استفاده کنید. اول قسمت لک دار را در محلول سفید کننده فرو ببرید و اگر لکه از بین نرفت آن را در محلول احیا کننده تا زمان از بین رفتن لکه قرار دهید، کامل آب بکشید و مجددا پارچه را بشویید.
لکه زدایی به کمک حلال
رزین (صمغ درخت کاج)، توتون (باغی مانده توتون پیپ)، مداد جوهری، جعبه رنگ، قیر، سس مایونز، آدامس، چسب کاغذ، مگس، کائوچو و… .
از کربن تتراکلرید خالص (از تهویه اساسی مطلوب جهت سلامت و ایمنی خود استفاده کنید.) و یا ترکیبی از تولیدات زیر استفاده کنید.
این مخلوط از یک جزء اسید چرب، دو جزء کربن تتراکلرید و دو جزء متانول و یا بنزن تشکیل شده است.
قسمت لک دار پارچه را به آرامی پاک کنید و یا از سوهان تا زمان پاک شدن و از بین رفتن اکثر لکه ها استفاده کنید.
قسمت های لک دار را با آب بشویید مگر اینکه با ترکیب واکنش سریعی نشان دهند و آنها را در ماشین لباسشویی قرار دهید که توسط حلال کاملا خیس شده باشند.
بررسی لکه های خاصی که ممکن است برای همه ما پیش آمده باشد:
لکه شیر
این لکه باید توسط سیستم شستشوی منظم از بین برود. اگر پاک نشد و از بین نرفت تکهای که دارای لکه است به مدت یک ساعت داخل منبع آب جوش قرار دهید.
بتون
لکهها را با جوهر سرکه بلوری شکل واکنش دهید، با آب خوب بشویید و با محلول سفید کننده ترکیب کنید. در استفاده از جوهر سرکه بلوری شکل به خاطر گاز خطرناک ناشی از آن دقت بسیار به کار ببرید.
خامه و بستنی
اگر این نوع لکه در فرآیند شستشو از بین نرفت، تکهای از پارچه که دارای لکه است را در داخل منبع آب جوش قرار دهید و این تکههای لک دار به مدت ۴ تا ۶ ساعت در آب جوش، جوشانده شوند و سپس به روش معمولی شسته شوند.
روغن سالاد
اگر این نوع لکه در طی فرآیند شستشو از بین نرفت، لکهها را با کربن تتراکلرید ( از تهویه مناسب جهت سلامت و ایمنی خود استفاده کنید) واکنش دهید، با آب بشویید و با محلول سفید کننده ولرم ترکیب کنید.
رژ لب و رژگونه
در ابتدا این لکهها را با اسید اگزالیک و یا ماده زنگ زدا واکنش دهید. اگر لکهها همچنان باقی ماندند و از بین نرفتند با محلول سفید کننده ولرم واکنش دهید و با سدیم هیدروسولفات ترکیب کنید.
واکس کفش
لکهها را با تتراکلرید واکنش دهید. ( از تهویه مناسب جهت سلامت و ایمنی خود استفاده کنید) اگر همچنان لکهها باقی مانده و از بین نرفتند، لکهها را با محلول سفید کننده واکنش دهید.
مداد شمعی
لکهها را با ترکیبی از کربن تتراکلرید – اسیدهای چرب ( از فرمولی از یک جزء اسید چرب، دو جزءکربن تتراکلرید، دو جزء متانول و یا بنزن) واکنش دهید.
روغن شمع
اگر این نوع لکه در فرآیند شستشو از بین نرفت، لکه را با کربن تتراکلرید واکنش دهید. ( از تهویه مناسب جهت سلامت و ایمنی خود استفاده کنید) هرنوع لکه رنگی اضافه ممکن است با محلول سفید کننده واکنش نشان دهد و اگر همچنان لکه از بین نرفت با سدیم هیدروسولفات ترکیب کنید.
گِل
اگر این نوع لکه در طی فرآیند شستشو از بین نرفت، لکههای قهوهای باقی مانده ممکن است توسط ماده زنگ زُدا و یا اسید اگزالیک از بین روند.
علف و چمن
لکهها را با الکل چوب و با اسفنج که به مقدار کمی جوهر سرکه اضافه شده پاک کنید. اگر هر رنگ دیگری باقی ماند و از بین نرفت لکهها را با محلول سفید کننده واکنش دهید.
روغن
قسمتهای لکدار را در تتراکلرید کربن خیس کنید. ( از تهویه مناسب جهت سلامت و ایمنی خود استفاده کنید) اگر لکههای قهوهای رنگ پخش شد، این لکهها را با ماده زنگ زُدا و یا اسید اگزالیک واکنش دهید.
لاک ناخن
این نوع لکهها را با استون پاک کنید. (استون مادهای قابل اشتعال است و با احتیاط استفاده شود) سپس بشویید و جهت از بین بردن رنگهای اضافه و باقی مانده با سفید کننده ترکیب کنید.
یُد
این نوع لکه را با ۱۰ درصد محصول تری فسفات سدیم واکنش دهید (پاک کنید)
زنگ زدگی آهن
این نوع لکهها را با اسید اگزالیک، سدیم و یا آمونیوم، اسید فلوراید و یا ماده زنگ زُدای مرکب پاک کنید، بعد از پاک کردن کاملا بشویید.
توتون
اگر این نوع لکه با محلول سفید کننده از بین نرفت، قسمت لک دار را در محلول حاوی ۹۵ درصد الکل اتیلیک خیس کنید و سپس در محلول سفید کننده وارد کنید.
رنگ روغن
قسمت لک دار را در کربن تتراکلرید خیس کنید. ( از تهویه مناسب جهت سلامت و ایمنی خود استفاده کنید) اگر لکه قهوهای رنگ باقی ماند، لکه را با اسید اگزالیک و یا ماده زنگ زُدا واکنش دهید.
مواد شیمیایی که در این بخش نام برده شد. را میتوان به راحتی از داروخانههای محلی و یا به طور عمده از عمده فروشان مواد شیمیایی و عرضه کنندگان لوازم لباسشویی تهیه کرد. سدیم هیدروسولفات، سدیم تری فسفات، اسید اگزالیک، باید در آب کافی جهت قرار دادن پارچههای لک دار در آب، حل شوند. سدیم تری فسفات ۱۰ درصد محلول را تشکیل میدهد و جهت استفاده در مواقع ضروری میتوان آن را در بطری ریخت. اسید چرب الکل چوب، جوهر سرکه بلوری شکل، کربن تتراکلراید و آستون، مایع هستند.
۱---->2---->3---->4---->5
خوشحال خواهیم شد که اولین دیدگاه را شما ارسال نمائید.