تاریخچه لاندری و بررسی آن

تاریخچه لاندری

با بررسی تاریخچه لاندری میبینیم که در گذشته شستشوی لباس‎ها در رودخانه انجام می‎شد، با در جریان قرار دادن آب اجازه می‎دادند آب و جریان آب موادی را که باعث لکه و بوی بد می‎شد را از بین ببرد. البته هنوز هم این روش شستشو در مناطقی که کمتر صنعتی شده‎اند یا مناطق روستایی انجام می‎پذیرد.

جریان آب به از بین رفتن کثیفی کمک می‎کند، در شستشوی لباس‎ها اغلب آن‎ها را بر روی سنگ صافی می‎کشیدند، می‎چلاندند یا لباس‎ها را روی سنگ می‎کوبیدند. علاوه بر این از یک چماغ چوبی استفاده می‎کردند و با ضربه زدن بر روی لباس‎های کثیف، کثیفی را از بین می‎بردند.

زنان مسئول لاندری یا اصطلاحا washer woman

ریشه کلمه لاندری

در گذشته از گیاه (اسطوغودوس) که نوعی گیاه معطر است جهت خوشبو کردن البسه استفاده می‎کردند که در فرانسه این گیاه به (لاواندا) معروف می‎باشد و به زنانی که در گذشته کار لباس شستن را انجام می‎دادند (لاواندیر) می‎گفتند که کلمه لاندری بتدریج از این الفاظ به دست آمده است.

شستشوی سنتی البسه چگونه انجام می‎شد؟

قبیله‎های ساکن قاره آمریکا برای افزایش قدرت پاک کنندگی آب از موادی که در صابون امروزی وجود دارد یا ریشه درخت یوکا، استفاده می‎کردند. هنگامی که هیچ رودخانه یا نهری در دسترس نبود، لباسشویی در سطل‎های کوچک انجام می‎شد. گاهی اوقات دیگ بزرگی را از آب تمیز پر می‎‎کردند و می‎گذاشتند بر روی آتش تا گرم شود، آب جوش بهتر از آب سرد کثیفی را از بین می‎برد.

فولرها چه کسانی بودند؟

در این زمان، تخته شستشو که یک سطح صاف ساخته شده از مواد سخت مانند آهن بود در کمک به از بین بردن کثیفی، جایگزین سنگ‎های کنار رودخانه شد. به کسانی که لباس ها را به طریقه سنتی می‎شستند و لکه گیری می‎کردند (فولر) می‎گفتند.

نخستین صابون‎هاچگونه ساخته می‎شد؟

استفاده صابون در اواسط ۱۸۰۰ میلادی بوده است. صابون شامل دو ماده اصلی است که عبارتند از: آب قلیایی و چربی حیوانی. از واکنش آب قلیایی و چربی به نسبت‎های معینی صابون درست می‎شود.

در طی صابون سازی روغن و آب قلیایی ترکیب شده و صابون درست می‎شود. آب قلیایی از خاکستر چوب درست می‎شود و چربی از گوشت سلاخی شده حیوان درست می‎شود. اگر چه این گوشت برای پخت و پز استفاده می‌شود. ته بشکه با کاه و چوب پوشیده می‎شود و پس از آن آب روی آن پاشیده می‎شود.

تمیز کردن چربی برای ساخت صابون یکی از جنبه‎های ناخوشایند بود. که دلیل آن بوی نامطبوع آن است. چربی و آب در یک کتری پخته می‎شود و سپس آن را در طول یک شب سرد می‎کنند. تا صبح چربی در سطح آب شناور می شود که یک لایه چربی شیرین و تمیز مناسب برای ساختن صابون ایجاد می‎شود. در یک کتری بزرگ و تمیز محلول قلیایی قرار می‎گیرد. در یک آتش بیرون منزل قابلمه را قرار می دادند تا محلول قلیایی بجوشد و از آن صابون به دست می‎آمد.

صابون نهایی زمانی درست می‎شد که این ماده به دست آمده از جوشش محلول قلیایی را به شکل رول در بیاورند. این رول نرم و نازک بود. و این صابون را اگر بر روی نوک زبان قرار دهید هیچ احساس تلخی و ناخوشایندی از آن حس نمی‎شود. این فرایند جوشیدن بین ۶ تا ۸ ساعت طول می‎کشد که ساعت آن بستگی به میزان چربی دارد و همچنین وابسته به قدرت محلول قلیایی هم می‎باشد.

طریقه خشک کردن سنتی البسه

جهت خشک کردن البسه شستشو شده به روش سنتی اگر در فصل تابستان بود، لباس‎ها را در مجاورت آفتاب و یا در نبود آفتاب در هوای آزاد قرار می‎دادند تا خشک شود. در فصل سرما (زمستان) درون اتاق بزرگی به فاصله ۵۰ سانتی متر لباس‎ها را از یکدیگر آویزان می‎نمودند و توسط چراغ پریموس که با نفت و فشار باد روشن و گرما ایجاد می‎کرد در انتهای اتاق قرار می‎دادند و در جای دیگری سیستم فن یا دریچه‎هایی تعبیه می‎کردند که هوای داخل را تخلیه نماید.

گرمای ایجاد شده به لباس ها منتقل و تخلیه باعث خشک شدن لباس‎ها می‎گشت.

در ظاهر در هر دو روش لباس‎ها خشک می شدند اما به هیچ وجه ضد عفونی و عاری از میکروب نمی‎شدند. که امروزه ضد عفونی کردن البسه پس از آبگیری درون خشک کن با دمای بیش از ۸۰ درجه خشک و ضد عفونی می‎نمایند.

مراحل شست و شوی دستی

۱-لباس‎های سنگین و خاکی خال دار (لکه دار) به مدت یک شب در محلول قلیایی صابونی قرار می‎گرفت.

۲-لباس‎ها از یک نظر که دارای لکه هستند یا غیر مورد بررسی قرار می‎گرفتند و اگر نیاز بود دوباره چلانده می‎شوند.

۳-خشک کردن لباس نزدیک آتش خوب نبود و عموما نزدیک درختان پهن می‎شدند.

شستشوی دستی- تاریخچه لاندری

فرایند اطو کشی البسه

لباس‎هایی که نیاز به اتو دارند جدا می‎شوند. یک میز که توسط دو پایه محکم شده است برای اتو کشی استفاده می‎شده است.

دو روش اتو کشی وجود داشت:

1. توسط اجاق گاز
2. یک روش استفاده از نوعی پارچه شبیه رو تختی که بر روی خاک قرار می گرفت، می باشد. روی خاک یک محوطه فلزی قرار داشت که مشابه آهار روی لباس قرار می گیرد.

برای لباس‎های خیلی خشک که نیاز به اتو داشتند ابتدا روی آن آب می‎پاشیدند.

اتو کشی تخت، بستگی به اندازه لباس دارد. بعضی آنها به روی شعله آتش و بعضی دیگر از آنها به گونه‎ای بود که اندکی هوای گرم به درون لباس هدایت می‎شود.

اتو کشی لباس‌‎ها با روش سنتی یک کار بسیار دشوار بود.

سطح لباس تمیز و جلا زده می‎شود. از سوختن لباس جلوگیری شود. برای جلوگیری از زنگ زدن سطوح باید مرتباً روغن کاری شوند.

اتو های قدیمی در چین

بررسی تاریخچه اتو کشی

اتوکشی بصورت حرفه‎ای و ماشینی به زمان خیلی دور می‎رسد. انگلیسی‎ها برای اولین بار ماشینی ساختند که از بخار برای اتو کردن البسه استفاده می‎شد.

ظاهر اتوهای قدیمی در لاندری

پرس اتوی فعلی که در مغازه‎های لباسشویی و خشکشویی مشاهده می‎شود به نام سازنده آن (هوفمن) نام گذاری گردیده ماشینی است که صفحه بالا متحرک و بالشتک پایین ثابت با اهرم بزرگ پایین، صفحه بالا روی بالشتک که با پنبه همسطح و صاف  به ضخامت ۱۰ سانتی متر چیده میشود و روی آن رو بالشتی از جنس متقال که دور تا دور آن برش خورده، چرخ میشود که لبه برگردان آن ۲ سانتی متر جهت کشیدن نخ به ضخامت نیم سانتی متر ایجاد می‎شود سپس روی پنبه را با این وسیله روکش می‎کشند و از زیر در جاهای مختلف روبروی هم سوراخ کرده، نخ ها را در آن ها جا داده، محکم می‎نمایند که پنبه های بالشتک در اثر پرس البسه ثابت و از جا حرکت ننمایند.

البسه ‎ای که باید اتو شوند بین این دو صفحه قرار می‎گیرند و گرمای صفحه بالا که از جنس سرب خشک و در قالب خاصی ریخته و تراش خورده روی آن اثر گذاشته و البسه اتو می‎شوند.

بخار توسط دو شیلنگ رفت و برگشت به صفحه بالا و بالشتک پایین به وسیله لوله کشی از دیگ بخار به پرس متصل می‎گردد.

صنعتگران ایران قالب پرس را در سالیان دور تهیه و ریخته گری و منتاژ کردند که این صنعت تا حال با همان قالب و اندازه ادامه دارد.

در کشورهای پیشرفته نوع برقی، بادی، فینگرتاچ و پرس‎های اتو در اندازه های مختلف ساخته شده که بالشتک آنها جهت محل خاصی از لباس در نظر گرفته شده است. به طور مثال آستین و جلو پیراهن از ۳ نفر نیرو و با در اختیار داشتن سه پرس اتو به شرح بالا بهره برداری می‎نمایند و برای بسته بندی از ماشین مخصوص استفاده می‎گردد.

اتو های بروز در لاندری ها

انقلاب صنعتی چه تاثیری در تکنولوژی لاندری داشت؟

انقلاب صنعتی به طور کلی تکنولوژی لباسشویی را عوض کرد. در سال ۱۸۷۴ ویلیام بلک استون، شرکت بازرگانی موایندیانا برای همسرش یک هدیه تولد ساخت که ماشینی بود که کثیفی‎ها را از روی لباس‎ها می‎شست و پاک می‎کرد. این دستگاه شامل یک تغار چوبی که در آن یک تکه چوب تخت با شش میخ چوبی کوچک بود و یک دسته داشت که آن ها را جلو و عقب می‎برد.

در سال ۱۹۰۰ منبع‎های فلزی سرگرد جایگزین منبع‎های چوبی شدند. در سال ۱۹۶۰ موتور الکتریکی برای نخستین بار در این وسیله به کار گرفته شد. در سال ۱۹۰۷ نخستین دستگاه شرکت (می تگ) ساخته شد که دستگاه چرخنده و زیر آن چرخ لنگر داشت. در سال ۱۹۲۲ شرکت (می تگ) سیستمی عرضه کرد که بجای کشیدن لباس‎ها در آب آنها با فشار آب و هم زدن تمیز می‎کرد. از میان تمام روش‎هایی که در آن زمان برای طراحی ماشین لباسشویی پیشنهاد شد تنها ۲ سیستم امروزه استوانه‎ای که لباسشویی‎ها را درون یک استوانه چرخان می‎شوید.

از اوایل دهه ۱۹۳۰ یکی از شاخه‎های مبانی شرکت هوایی بندیکس شروع به کار روی یکی از مهمترین پیشرفت‎های ماشین لباسشویی کرد، وسیله‎هایی که جان دبلیو چامبرلین اختراع کرد در یک زمان لباس‎ها را می‎شست، آب می‎کشید و آب اضافی آن را خارج می‎کرد.

معرفی نخستین ماشین لباسشویی خودکار در ۱۹۴۷ گام مهم دیگری در این زمینه بود. شرکت ۱۹۰۰، که بنای شرکت ویرپول به شمار می‎رود، نخستین شرکتی بود که موفق به این کار شد.

دستگاه لباسشویی صنعتی در لاندری های امروزی

در سال ۱۹۵۳ ماشین لباسشویی به یکی از ضروریات خانه مبدل شد و از آن به بعد هم چنان این وسیله در حال تکمیل است و دکمه هایی برای شستشو انواع پارچه به آن اضافه و نرم افزارجدیدی قابل نصب بر روی آن می باشد ماشین‎های شوینده مخصوص هتل‎ها، هم باید مانند بیشتر تجهیزات هتل قدرت تحمل استفاده زیاد (مصرف آب، انرژی، سطح سر و صدا و بار اضافی) را داشته باشد هم قابلیت برنامه ریزی و تنظیم برای انواع پارچه ها را نیز داشته باشد.