مرکز تماس
تجهیزات اطفاء حریق از زمانی بسیار اهمیت یافتند که توانستند جلوی بسیاری از مرگ‌و‌میر‌های ناشی از حریق را بگیرند. اطفاء حریق یکی از مهم‌ترین مسائل ایمنی در هر محیطی محسوب میشود. از آنجایی که حریقها ممکن است زندگی افراد را تهدید کنند و خسارات جدی به اموال و محیط زیست وارد آورند، استفاده از تجهیزات اطفاء حریق که مناسب و کارآمد باشند، امری حیاتی است.
اهمیت اطفاء حریق و تجهیزات مرتبط با آن، از جنبه‌های مختلفی قابل بررسی است. از ابتدای تاریخ تا به امروز، حریقها به عنوان یکی از بزرگترین خطرات بشری محسوب می‌شوند و برای مقابله با آنها تجهیزات اطفاء حریق به‌عنوان یک ابزار حیاتی شناخته شده‌اند.
تجهیزات اطفاء حریق شامل انواع مختلف دستگاه‌ها و وسایلی هستند که به منظور مهار حریق و جلوگیری از گسترش آن مورد استفاده قرار می‌گیرند.
تجهیزات اطفاء حریق جز اصلی ترین تجهیزات آتش نشانی هستند. انواع مختلف دارند که می توانند اتوماتیک و یا دستی باشند،به طور کلی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
تجهیزات اطفاء حریق در کارخانه های صنعتی
اسپرینکلرها سیستمهای آتش‌نشانی هوشمندی هستند که به طور خودکار و با استفاده از حسگرها و سوئیچ‌ها، به وقوع پیوستن حرارت یا دود را تشخیص می‌دهند. در صورتی که حرارت یا دود شناسایی شود، آب یا مایع آتش‌نشانی به صورت اتوماتیک از طریق لوله‌ها و خروجی‌های حساس به منطقه‌ی حریق پاشیده میشود.
اسپرینکلرها در انواع مختلفی همچون سیستمهای خشک، تر، جریان آزاد و جریان نیمه آزاد تولید می‌شوند.
توپ اطفاء حریق یکی از انواع تجهیزات است که با ترکیب مواد شیمیایی و پوشش‌های خاص، توانمندی مهار حریق را دارد. این نوع به شکل یک توپ کوچک با قطر معین تولید می‌شوند و می‌توانند به طور خودکار یا دستی در صورت حرارت یا تماس با آتش، مواد اطفاء حریق را آزاد کنند.
توپ‌های اطفاء حریق علاوه بر اطفاء حریقها، به عنوان راهکارهایی از پیشگیری از حوادث آتش‌سوزی نیز مطرح هستند. این تجهیزات اطفاء حریق در مکان‌های مختلف مانند خانه‌ها، ادارات، هتل‌ها، فروشگاه‌ها و خودروها می‌توانند مورد استفاده قرار بگیرند.
پتو اطفاء حریق؛ پتو نسوز یا پتو آتش نشانی، یکی از تجهیزات اطفاء حریقی است که از مواد نگهدارنده‌ی آتش و حرارت‌گیر تشکیل شده است. این پتو با روشی ساده، قابلیت مهار حریق‌های کوچک را دارا می‌باشد. در حقیقت پتو اطفاء حریق با ترکیب مواد خاص، اثر حرارت و اکسیژن را روی آتش کاهش داده و اطفاء حریق را آغاز می‌کند. این پتو به طور مؤثری از گسترش آتش‌سوزی‌ها جلوگیری می‌کند.
پتوهای اطفاء حریق در مکان‌های مختلف مانند آشپزخانه‌ها، کارگاه‌ها، خودروها و منازل می‌توانند مورد استفاده قرار بگیرند.
اسپری اطفاء حریق یکی از تجهیزات حیاتی در حوزه‌ی اطفاء حریق است. این محصول حاوی مواد آتش‌نشانی و آب است که در صورت بروز آتش‌سوزی، با پاشیدن روی منطقه حریق، می‌تواند به‌سرعت آتش را خاموش کند. (مناسب برای محیط های کارگاهی)
سیستم های اطفاء حریق گازی برای انواع زیادی از کلاس های حریق (A.B.C) مناسب و قابل استفاده است. از سیستم های گازی در مواردی استفاده می شود که سیستم آب و فوم به دلیل ایجاد آسیب به اموال و یا ایجاد مشکل برای افراد قابل استفاده نباشد.
این سیستم ها به اقسام اصلی زیر تقسیم می شود:
عوامل از سه طریق عمل اطفا را انجام می دهند
دو روش برای استفاده از عوامل اطفا وجود دارد:
در سیستم هایی که از روش پر کردن کل فضا از عامل اطفا استفاده می کنند، محیط سه بعدی تا حدی از عامل اطفا پر می شود که چگالی لازم جهت اطفای حریق (درصد حجمی عامل اطفا در هوای محیط) ایجاد شود. این سیستم ها می توانند بصورت اتوماتیک توسط سیستم اعلان حریق و یا به صورت دستی فعال شوند.
سیستم هایی که بر مبنای اطفای موضعی عمل می کنند، عامل اطفا را مستقیما بر حریق و یا فضای سه بعدی در برگیرنده آن اعمال می کنند. تفاوت عمده سیستم اطفاء حریق موضعی با سیستم های مبتنی بر پر کردن تمامی فضای خطر، عدم وجود حایل فیزیکی جهت ایجاد محیط اطفاء بستر است.
تجهیزاتی که در سیستم های اطفا حریق استفاده می شود بنا به نوع سیستم اطفا حریق متفاوت می باشد. به طور مثال، در سیستم اطفا حریق آبی از اسپرینکلر، در سیستم اطفا حریق گازی از کپسول fm200 و در سیستم اطفا حریق آیروسل از کپسول آیروسل استفاده می شود.
کپسول های دستی اطفا حریق نیز در وزن های متفاوت و در انواع پودر و گاز، آب و گاز، فوم نیز در بازار موجود می باشند.
جعبه آتش نشانی در انواع تک درب، دو درب، دو طبقه، استیل، فولادی و با رنگ سفید و قرمز به بازار عرضه می شود.
تجهیزات جانبی آتش نشانی شامل انواع شیرآلات آتش نشانی، انواع اتصالات آتش نشانی، انواع شیلنگ و قرقره آتش نشانی می باشند.
انتخاب نوع تجهیزات اطفاء حریق متناسب با نوع آتش سوزی صورت می گیرد، آتش سوزی بر اساس منبع سوخت تقسیم بندی می شود و می توان کلاس بندی حریق را به انواع زیر تقسیم کرد:
آتش سوزی های کلاس A با آب خاموش می شود.
این نوع آتش از منابع متداول سوخت مانند چوب، سطل زباله، پارچه، کاغذ و پلاستیک شعله ور می شود.
آتش سوزی های کلاس B باحذف اکسیژن خاموش می شود و این نوع اتش سوزی در اثر انفجار مایعات و گاز های قابل اشتعال ایجاد می شود.
آتش سوزی های کلاس C با قطع منشاء آتش خاموش می شود.
آتش سوزی سوکت برق به عنوان آتش سوزی کلاس C شناخته می شود.
آتش سوزی های کلاس D با عوامل پودر خشک خاموش می شود.
آتش سوزی های ایجاد شده توسط فلزات قابل احتراق به عنوان آتش سوزی های کلاس D شناخته می شوند.
آتش سوزی های کلاس K با خاموش کننده های شیمیایی خاموش می شوند.
آتش آشپزخانه آتش سوزی های ناشی از چربی، روغن زیتون، کره، چربی های حیوانی و چربی های گیاهی به عنوان آتش سوزی کلاس K شناخته می شود.
یک سیستم اطفاء حریق دستی از تجهیزاتی استفاده می کند که برای کار به نیروی انسانی نیاز دارد و بدون نیروی انسانی عملاً بی فایده است. نمونه رایج تجهیزات اطفاء حریق دستی، کپسول های آتش نشانی هستند که بسته به نوع حریق یا کلاس آتش در انواع مختلفی موجود می باشند. انواع سیستم های اطفاء حریق دستی عبارتند از:
سیستم اطفای حریق اتوماتیک به لطف دستگاه های اتوماتیک بدون دخالت انسان کار می کند، بنابراین بلافاصله پس از اعلام حریق به صورت خودکار فعال می شود و از گسترش و آسیب آتش به جان و مال افراد جلوگیری می کند و در نهایت آتش را مهار می کند. انواع سیستم های اطفاء اتوماتیک عبارتند از:
سیستم های اعلام کننده و اطفای حریق در ساختمان ها شامل انواع فایرباکس، کپسول های آتش نشانی، اسپرینکلر ها، انواع دتکتور، پنل های کنترل، آژیر فلاشر ها و … نام برد.
همچنین دو نوع سیستم لوله کشی تر و خشک برای اطفا حریق ساختمان طراحی می گردد. در سیستم تر اب درون شبکه لوله ها قرار دارد و سیستم و لوله ها تحت فشار آب هستند. پمپ ها، آب ذخیره شده در مخازن را به درون لوله ها هدایت می کنند.
در سیستم خشک نیز درون لوله ها آب جریان ندارد. و هنگام حریق توسط نیروی آتش نشانی این لوله ها پر از آب می شوند.
دتکتورهای خاص اعلام حریق، دارای قابلیت تشخیص دود ( بیم دتکتور اعلام حریق )، گازهای قابل انفجار و حرارت را دارا بوده و با توجه به ساختار سیستم امکان هر گونه خطا را کاملا از بین می برند.
دکتکتور ها انواع مختلفی دارند:
الف – کپسولهای دستی اطفاء
ب – سیستمهای اتوماتیک اطفاء با قابلیت دستور پذیری از مرکز اعلام حریق و یا با عملکرد مستقل
در گذشته نحوه استفاده از پودر شیمیایی بدین ترتیب بود که تعدادی قوطی یا ظروف به اشکال مختلف را از پودر پر می کردند. سپس آنها را در جاهای مناسب قرار می دادند و به محض شروع آتش سوزی، مسئول مربوطه درب قوطی ها را باز کرده و پودر آن را بر روی آتش می پاشید.
پودر شیمیایی و پودر خشک عبارتند از گرد بعضی از مواد شیمیایی مانند کربناتها ، سولفات ها و فسفاتها که جهت خاموش کردن حریقها به کار می رود .
از سالها قبل گاز کربنیک (CO2) به عنوان یک گاز آتش نشانی در دستگاه های ثابت اتوماتیک، خاموش کننده های دستی و چرخدار مورد استفاده قرار می گرفته است. گازCO2 غیر قابل احتراق، بی بو، خنثی، خنک و غیر سمی است و هادی جریان الکتریسیه نمی باشد
وزن آن سنگین تر از هواست، لذا در صورت پرتاب روی حریق ، اکسیژن را خارج و خود جانشین آن می گردد .
کف مورد مصرف برای اطفا حریق، مایعی است که در صورت پرتاب آن بر روی مواد در حال اشتعال، به سرعت روی آتش را پوشانده، مانع برخاستن گاز قابل اشتعال از روی مواد می گردد.
همچنین با پوشاندن سطح ماده در حال اشتعال از رسیدن اکسیژن هوا به آتش جلوگیری به عمل می آورد. وزن مخصوص آن کمتر از وزن مخصوص مواد و مایعات قابل اشتعال است. لذا در سطح آن شناور گشته و پایین نمی رود.
مواد هالوژنه خاموش کننده هایی هستند که مکانیسم خاموش کردن آن شباهت زیادی به گاز CO2 دارد. بدین معنی که بعلت سنگین تر بودن از هوا به سرعت روی حریق را پوشانده و جانشین هوا می گردد. این مواد وقتی از خاموش کننده خارج و در محیط ریخته می شود به سرعت تبدیل به بخار و تبخیر می شود.
سه فاکتور فوق در کنار هم، تولید واکنش شیمیایی می کنند که حریق نام دارد. چنانچه هر یک از این سه عامل را حذف کنید، آتش اطفاء می شود.
عواقب عدم سرویس و نگهداری سیستم اعلام حریق می‌تواند بسیار جدی و خطرناک باشد. در صورتی که این سیستم به درستی نگهداری نشود، ممکن است در زمان بروز آتش سوزی، هیچ هشداری ارائه ندهد و از حفظ اموال و جان انسان ها عاجز باشد. همچنین، سرویس منظم این سیستم ها ممکن است نقصان عملکرد و خرابی قطعات را به طور به مرور زمان تشدید کند که به خطر افتادن جان انسان ها و وارد شدن خسارت های جدی مالی منجر میشود.
اقدامات شامل بررسی و تست کارایی سنسورها و دستگاه ها، تعویض و تعمیر قطعات آسیب دیده، بررسی باتری ها و منابع تغذیه، آزمایش سیستم های اطفا حریق و بررسی تشخیص خودکار خطاها میشود. به طور کلی، سرویس و نگهداری سیستم اعلام حریق از اهمیت بسیاری برخوردار است و باید به شیوه ای منظم و حرفه ای انجام شود تا بهبود عملکرد آن تامین شود و تأمین امنیت ساختمان و سلامت افراد از خطرات آتش سوزی اطمینان حاصل شود.
سیستم اطفاء حریق بر اساس نوع عملکرد به سه دسته تقسیم شده است که عبارتند از:
این نوع سیستم اعلام آتش سوزی جزء قدیمی‌ترین سیستم‌هایی است که انسان از آن برای تشخیص حریق در ساختمان‌ها استفاده کرده است. این سیستم از ابتدا تا به امروز دستخوش تغییرات کیفی متعددی شده است. با این حال هنوز هم از آن استفاده میشود. در این نوع سیستم اعلام آتش چندین دستگاه نمایان‌کننده و شستی در قالب یک مدار وجود دارند که به محل کنترل مرکزی متصل شده‌اند.
این تجهیزات مسئول پوشش دادن بخشی از ساختمان می‌باشند. بنابراین با توجه به وجود چندین مدار در هر سیستم اعلام، می‌توان گفت که هر مدار مسئول بخشی از ساختمان است. از این رو با وقوع آتش سوزی سیستم هشدار دهنده هر مداری که به صدا در بیاید می‌توان محل تقریبی آتش سوزی را تشخیص داد. در نتیجه می‌توان بدون تلف کردن زمان اقدامات اولیه و متعاقب آن اقدامات لازم برای کنترل و خاموش کردن آتش را انجام داد.
سیستمهای آدرس‌پذیر با نمایشگر LCD نسل دوم سیستمهای اعلام حریق هستند که از آنها در ساختمان‌های مختلف استفاده میشود. نکته جالب توجه درباره این سیستم آن است که کلیه تجهیزات و وسایل مورد استفاده در آن از آدرس مشخصی برخوردار هستند. بنابراین به راحتی می‌توان با استفاده از تابلوی مرکزی محل دقیق آنها را شناسایی و تشخیص داد.
با توجه به این ویژگی بارز که در سیستم آدرس‌پذیر وجود دارد از دقت و سرعت بالایی در کشف آتش برخوردار هستند. بنابراین جهت تشخیص و شناسایی محل دقیق آتش نیازی به حضور فیزیکی افراد نیست. زیرا تابلوی مرکزی آدرس و محل دقیق حریق را نمایان می‌کند. تمامی موارد ذکر شده باعث میشود تا به کمک این نوع سیستم بتوان با سرعت و دقت عمل بالایی آتش را مهار کرده و از وارد آمدن خسارات جبران ناپذیر خود داری کرد.
تمامی تجهیزات به کار رفته در این نوع سیستم اطفاء حریق اطلاعات جمع‌آوری شده از محیط را به پنل مرکزی ارسال می‌کنند. در واقع می‌توان این سیستم را شامل تعداد زیادی دستگاه و تجهیزات دانست که به یک پنل کنترلی وصل شده‌اند. علائم هشدار و آشکارسازی در سیستمهای هوشمند دارای میکروپروسسور هستند. میکروپروسسور یک دستگاه سنجش محیط است که مدام در حال کار بوده و در صورت وجود هر نوع علامت غیر عادی در محیط فوراً آن را شناسایی می‌کند. علامت غیر عادی می‌تواند دود و گرما و غیره باشد که میکروپروسسور آن را به پنل مرکزی ارسال می‌کند. سپس پنل مرکزی اطلاعات دریافتی را پردازش کرده و وضعیت ایجاد شده را اعلام می‌کند. بنابراین می‌توان برای تمامی سنسور‌های به کار رفته در سیستم میزان حساسیت مشخصی را به صورت جداگانه تعریف و تنظیم کرد.
لازم به توضیح است که این نوع سیستم اطفای حریق را می‌توان به شکل نرم‌افزار به سیستمهای حفاظتی و امنیتی دیگر که در ساختمان به کار گرفته شده‌اند متصل کرد. سیستمهای هوشمند از کارایی بالایی به نسبت سیستمهای متعارف و آدرس‌پذیر برخوردار هستند. زیرا از سرعت تشخیص بسیار بالایی برخوردار بوده و عمل کنترل آتش را به مراتب برای افراد آسان می‌کنند.
انواع سیستم اطفاء حریق از بخش‌های مختلفی تشکیل شده‌اند که عبارتند از:
پردازش یا همان سامانه مرکزی مسئول پایش و کنترل سیستم است. در واقع پروتکل ارتباطی سیستم اعلام آتش که در میان تمامی تجهیزات به کار رفته برقرار است شامل دو نوع سیستم اعلام است. سیستم آدرس‌پذیر و سیستم متعارف دو بخش پروتکل ارتباطی هستند. نقش مهم دیگری که این سامانه بر عهده دارد شامل انتخاب نوع خروجی میشود. در واقع سامانه مرکزی وجود آتش را به صورت تماس با مرکز آتش نشانی، آژیر خطر عمومی و آژیر خطر در جاهای خاص اعلام می‌کند.
دتکتور دودی که در سیستم اطفاء حریق وجود دارد مهم‌ترین بخش برای نجات جان افراد است. این دتکتور نسبت به دود واکنش نشان داده و آتش سوزی را به خوبی تشخیص می‌دهد. سپس آن را به پنل مرکزی سیستم اعلام کرده و شرایط را برای اعمال اقدامات لازم فراهم می‌کند. انواع مختلفی از دتکتور‌ها وجود دارند که عبارتند از:
دتکتور حرارتی یکی از اجزای تشکیل دهنده سیستم اطفاء حریق است که نسبت به گرما و حرارت ناشی از آتش حساس است. بنابراین زمانی که دمای محیط بیش از اندازه گرم شود دتکتور واکنش نشان داده و این تغییرات را به پنل مرکزی منتقل می‌کند. انواع مختلف دتکتور حرارتی شامل موارد ذیل می‌باشند.
استفاده از سیستم اطفای حریق با سه روش امکان‌پذیر است. پیش از هر چیز باید گفت که آتش از عناصر سوخت، حرارت و اکسیژن تشکیل شده است. بنابراین برای خاموش کردن آن باید یکی از این عناصر را از بین برد. از این رو به سه روش مختلف و با استفاده از سیستمهای اعلام و اطفای حریق می‌توان آتش را خاموش کرد.
با در نظر گرفتن انواع سیستم اطفاء حریق و همچنین بررسی تجهیزات و اجزای تشکیل دهنده آن می‌توان به این نتیجه رسید که این سیستم‌ها هر کدام دارای ویژگی‌های مختص به خود هستند. همچنین از لحاظ ساختاری و کارکرد از هم متفاوت می‌باشند. در نتیجه پیش از نصب یک سیستم ابتدا باید برآورد‌های مشخصی درباره آن انجام داد. به طور کلی جهت نصب یک سیستم اعلام حریق باید به موارد متعددی توجه کرد. این موارد عبارتند از:
راه‌اندازی و بکارگیری سیستم اطفاء حریق یکی از الزامات بسیار مهم ایمنی در ساختمان‌ها و مراکز بزرگ و کوچک تجاری و صنعتی به شمار می‌آید. این سیستم کاربردی مجموعه‌ای کامل از دستگاه‌ها و تجهیزات شنیداری و دیداری و هشدار دهنده است. این تجهیزات در زمان وقوع آتش سوزی نسبت به دود، گرما و شعله‌های آتش و گاز دی اکسید کربن واکنش نشان می‌دهند. در نتیجه افراد را از بروز خسارت‌های ناشی از آتش سوزی مانند خسارت جانی و مالی آگاه می‌کند.
پربازدیدترین‌ها
دیدگاه‌ها
دیدگاه خود را ثبت نمایید.
برای دریافت آخرین خبرها و محصولات ما به کانال تلگرام ما بپیوندید
با QR خوان تلفن همراهتان ما را دنبال کنید.
خوشحال خواهیم شد که اولین دیدگاه را شما ارسال نمائید.