نحوه تنظیم، عملکرد و عیب یابی مشعل دیگ بخار

مشعل دیگ بخار انواع مختلفی دارد و به چهار نوع گازسوز، گازوئیل سوز، مازوت سوز و دوگانه سوز تقسیم می‎شوند؛ که هر کدام از آنها نیز دارای دسته بندی‎های خاص خود هستند. این مقاله در مورد اساس کار، نحوه نصب، نحوه تنظیم، تعمیر و نگهداری مشعل دیگ بخار می باشد که جهت استفاده نصاب‎ها و سرویس‎کاران محترم گردآوری شده است.

مشعل گازسوز

مشعل‎های گازسوز برای ایجاد احتراق نیاز به اتمیزه کردن سوخت ندارند و ورود گاز با فشار مناسب و هوای کافی و ایجاد جرقه به تشکیل شعله خواهد انجامید. مشعل‎های گازسوز در ایران با گاز طبیعی کار می‎کنند. مشعل‎های گازسوز به دو گروه اصلی مشعل های گازسوز یک مرحله ای و مشعل های گازسوز دو مرحله‎ای طبقه‎بندی می‎شوند.

مشعل‎های گازسوز یک مرحله‎ای

نحوه تنظیم مشعل‎های گازسوز یک مرحله ای به این صورت می‎باشد:

مشعل‎های گازسوز یک مرحله‎ای، با مقادیر ثابت شده هوا و گاز عمل می‎کنند؛ به این معنی که بعد از تنظیم مقدار هوا و گاز مورد نیاز برای احتراق، این مقادیر تنظیم شده در تمام مدت کارکرد مشعل ثابت می‎مانند.

فرمان راه‎اندازی مشعل‎های گازسوز یک مرحله‎ای توسط اکوستات یا مانوستات صادر شده و با استارت موتور پروانه دمنده، گازهای موجود در آتش‎دان طی مدت معینی تخلیه می‎گردند. بعد از اتمام زمان تخلیه و با عملکرد کلید کنترل فشار هوا ترانس جرقه فعال شده شیر برقی گاز باز می‎شود و مخلوط هوا و گاز به وسیله جرقه مشتعل می‎گردد.

عمل حفاظت شعله بر مبنای سیستم یونیزاسیون صورت می‎گیرد. بدین ترتیب که واحد کنترل رله مشعل با دریافت جریان مستقیم حاصل از یونیزاسیون به وسیله شعله از برقراری شعله اطمینان حاصل نموده و اجازه ادامه کار مشعل را صادر می نماید؛ در نتیجه شیربرقی گاز به تدریج تا حداکثر مقدار تنظیم شده باز می‎شود.

به محض از بین رفتن شعله، سیستم حفاظتی عمل نموده و مشعل در حالت قطع ایمن قرار می‎گیرد. در نهایت زمانی که دما یا فشار به مقدار تنظیم شده برسد، با قطع فرمان راه‎اندازی مشعل خاموش می‎گردد.

به منظور صرفه‎جویی در مقدار سوخت مصرفی، مشعل‎های گازسوز یک مرحله‎ای به دریچه تنظیم هوای خودکار مجهز گردیده‎اند. دریچه تنظیم هوای خودکار همزمان با روشن شدن موتور باز شده و به محض خاموش شدن موتور در حالت بسته قرار می‎گیرد. این عمل باعث می‎شود تا جریان هوای محیط نتواند هوای گرم موجود در داخل آتش‎دان را از طریق دودکش خارج کند و از سرد شدن سریع آن جلوگیری می‎شود.

لذا عملکرد دریچه تنظیم هوا به صورت خوکار باعث صرفه‎جویی در مصرف سوخت می‎گردد. دریچه تنظیم هوا به صورت ثابت نیز می تواند عمل کند ولی به علل توضیح داده شده توصیه می‎گردد دریچه تنظیم هوا به حالت خودکار تنظیم شود.

عیب یابی مشعل دیگ بخار

مشعل‎های گازسوز دو مرحله‎ای

نحوه تنظیم مشعل‎های گازسوز دو مرحله‎ای به این صورت می‎باشد:

مشعل‎های گازسوز دو مرحله‎ای با مقادیر متغیر هوا و گاز عمل می‎کنند. به این معنی که مقدار هوا و گاز مورد نیاز برای احتراق، توسط مکانیزم کنترل هماهنگ هوا، گاز و یا شیربرقی گاز دو مرحله‎ای تنظیم و کنترل می‎گردد و این مقادیر متناسب با شرایط مورد نیاز می تواند در محدوده حداقل و حداکثر مقادیر تنظیم شده تغییر کند.

فرمان راه اندازی مشعل های گازسوز دو مرحله‎ای توسط اکوستات و مانوستات صادر شده و با استارت موتور پروانه دمنده، دریچه هوا به مقدار حداکثر باز می شود و گازهای موجود در آتش‎دان طی مدت معینی تخلیه می‎گردند.

بعد از اتمام زمان تخلیه با فرمان واحد کنترل (رله) مشعل، دریچه هوا به مقدار مورد نیاز برای شروع احتراق تغییر وضعیت می‎دهد. در همین هنگام با عملکرد کلید فشار هوا ترانس جرقه فعال شده، شیر برقی گاز باز گردیده و مخلوط هوا و گاز بوسیله جرقه مشتعل می‎گردد.

عمل حفاظت شعله بر مبنای سیستم یونیزاسیون و یا چشم الکترونیک صورت می‎گیرد. بدین ترتیب که واحد کنترل رله مشعل با دریافت جریان مستقیم حاصل از یونیزاسیون به وسیله شعله و یا جریان دریافتی از چشم الکترونیک ماوراء بنفش حساس به نور شعله، از برقراری شعله اطمینان حاصل نموده و اجازه ادامه کار مشعل را صادر می‎نماید. در نتیجه شیر برقی گاز به تدریج تا حداکثر مقدار تنظیم شده باز می‎شود. به محض از بین رفتن شعله، سیستم حفاظتی عمل نموده و مشعل در حالت قطع ایمن قرار می‎گیرد.

با دریافت فرمان از ترموستات یا مانوستات مرحله دو، دریچه هوا و دریچه گاز توسط مکانیزم کنترل هماهنگ هوا و گاز و یا شیر برقی گاز دو مرحله‎ای به مقدار حداکثر باز شده و مشعل با حداکثر ظرفیت تنظیم شده عمل می‎نماید.

بعد از قطع فرمان از ترموستات یا مانوستات مرحله دو، دریچه هوا و دریچه گاز توسط مکانیزم کنترل هماهنگ هوا، گاز و یا شیر برقی گاز دو مرحله‎ای به مقدار حداکثر باز شده و مشعل با حداکثر ظرفیت تنظیم شده عمل می‎نماید. بعد از قطع فرمان از ترموستات یا مانوستات مرحله دو، مشعل متناسب با نوع راه‎اندازی می‎تواند به طور خودکار به حالت مرحله یک تغییر وضعیت دهد و یا خاموش شود. با رسیدن دما یا فشار به مقدار تنظیم شده و با قطع جریان راه اندازی، مشعل خاموش خواهد شد.

مشعل اتمسفریک (بدون فن) دیگ بخار

مشعل بدون فن یا اتمسفریک علاوه بر ایمنی کامل و عملکرد مطمئن، با کارکرد بسیار آرام و بدون صدا و کمترین هزینه قابل نصب در موتورخانه می‎باشد. در این نوع مشعل سوخت با سرعت زیاد از نازل خارج شده و در این هنگام با ایجاد خلأ، هوای مورد نیاز احتراق را فراهم می‎کند.

مشعل فن دار دیگ بخار

در این نوع مشعل هوای مورد نیاز احتراق، بوسیله دمنده تأمین می‎شود. برای بوجود آمدن شعله نیاز به اکسیژن می‎باشد که بصورت طبیعی یا مصنوعی تأمین می‎گردد. از آنجاییکه اکسیژن موجود در فضا توانایی تأمین ظرفیت حرارتی مورد نیاز را ندارد لذا باید این اکسیژن بصورت اجباری و با فشار بالا تأمین و به سمت شعله دمیده شود که این کار در مشعل فن دار توسط فن انجام می‎گردد.