بویلر بخار چیست؟

بویلر بخار دستگاهی است برون سوز که آب و آتش در آن هیچگونه تداخلی با هم ندارند و سیال مورد نظر که معمولاً آب می‎باشد، با افزایش درجه حرارت گرم شده و بنا بر نیاز مصرف کننده به درجه حرارت مورد نظر رسیده و مورد استفاده قرار می گیرد.

این دستگاه جهــــت تبـدیل انـــرژی فسیــــــلی (نفـــت، گاز، گازوئیل و مازوت ) یا جامــد (چوب، خاک اره، زغال و…) بـــــه انرژی حرارتی به کار می‎رود. از بویلرها یا دیگ‎های بخار برای تولید بخار یا آبگرم مورد نیاز صنایع مختلف نظیر تولید برق، رطوبت دهی به محیط و … استفاده می‎شود.

اساس کار بویلر بخار بسیار ساده و قابل درک است. آب در داخل یک مخزن بسته ذخیره می‎شود؛ سوخت در داخل کوره احاطه شده و گازهای داغ تولید می‎شوند. این گازهای گرم در تماس با آب قرار دارند و از این طریق گرما به آب منتقل می‎شود. نتیجه این فرآیند تولید بخار می‎باشد. در نهایت بخار تولید شده به توربین نیروگاه منتقل می‎شود.

بویلر بخار چیست

انواع بویلر بخار

عمدتاً دو نوع دیگ بخار وجود دارد: واترتیوب (لوله آبی) و فایر تیوب (لوله آتشین).ولی علاوه بر دسته بندی کلی، دیگ‎های بخار به طرق مختلف طبقه‎بندی گشته و انواع مختلفی دارند.

در دیگ بخار واترتیوب سیال درون لوله‎ها آب است. آتش تولید شده توسط مشعل در کوره یک جریان گاز داغ تولید کرده که تمام لوله‎ها را احاطه می‎کند در نتیجه آب جاری در لوله‎ها گرما را گرفته و به بخار تبدیل می‎شود. این نوع بویلر برای کارهایی که نیاز به فشار بالای بخار دارند مورد استفاده قرار می‎گیرد.

دیگ بخار فایرتیوب دارای لوله‎های فولادی بلندی است که گاز داغ در آن‎ها در جریان می‎باشد و آبی که باید به بخار تبدیل شود در اطراف آن در جریان است. این بویلرها معمولا برای ظرفیت‎های پایین بخار و یا برای تولید آب گرم استفاده می‎شوند.

موارد استفاده بویلر بخار

موارد استفاده دیگ بخار به شرح زیر می باشد:

1. برای تولید نیرو در موتورخانه با توربین بخار
2. در صنایعی که نیاز به تولید بخار دارند
3. برای گرم کردن ساختمان‎ها در هوای سرد و تولید آب گرم

قطعات اصلی دیگ بخار

دیگ بخار از قطعات اصلی زیر تشکیل شده است:

1. بدنه (شل) : شامل یک یا چند صفحه فولادی خم شده به شکل استوانه می‎باشد که به هم جوش داده شده‎اند.
2. کوره یا آتشخانه : محفظه ای است که در آن احتراق اتفاق می‎افتد.
3. لوله آتشخوار یا لوله‌های آب: قسمتی از بدنه که توسط آب یا گازهای داغ اشغال می‎شود.
4. لوازم جانبی: اقلامی که جهت افزایش بهره‎وری بویلر مورد استفاده قرار می‎گیرند.

قطعات فرعی و متعلقات دیگ بخار

دیگ بخار از قطعات فرعی زیر تشکیل شده است:

1. مشعل
2. شیرآلات
3. تابلو برق
4. پرشر سوئیچ
5. سوپاپ اطمینان
6. الکتروپمپ
7. شیر فلکه اصلی
8. لول کنترل
9. شیر آبنما
10. شیر فلکه تخلیه
11. شیر هواگیری
12. درب‌ها
13. مانومتر
14. قلاب گیر
15. فلنچ دودکش
16. محفظه دمنده
17. فتوسل (چشم الکتریکی)
18. سکو و نردبان
19. الکترود کنترل کننده سطح آب
20. دریچه های منهول
21. دریچه های هندهول
22. شیر فلکه نمونه گیری
23. دریچه بازدید شعله

کاربرد دیگ بخار

دیگ های بخار از نظر کاربرد به ۴ دسته تقسیم می شوند:

دیگ آبگرم: به دیگ‎هایی اطلاق می‎گردد که فشار داخل آنها برابر با فشار اتمسفر باشد و یا در صورت فشار بیشتر، درجه حرارت آب از ۱۲۰ درجه سانتیگراد (۲۵۰ درجه فار نهایت ) بیشتر نباشد. در هر صورت نباید در آن بخار آب تولید شود.

دیگ فشار ضعیف: به دیگ‎هایی اطلاق می‎گردد که فشار مجاز داخل آنها بین یک تا ۱۰ اتمسفر باشد.

دیگ فشار متوسط: به دیگ‎هایی اطلاق می‎گردد که فشار داخل آنها بین ۵ الی ۱۵ اتمسفر باشد.

دیگ فشار قوی: به دیگ‎هایی اطلاق می‎گردد که فشار داخل آنها بیش از ۱۵ اتمسفر باشد که اینگونه دیگ‎های بخار معمولاً نیروگاهی بوده و یا در بعضی صنایع مخصوص، که نیاز به فشار و حرارت زیادتری داشته باشند استفاده می‌شود.

دیگ بخار استاندارد چیست

دیگ بخار استاندارد به دیگ بخاری اطلاق می‎گردد که تحت نظارت مستقیم اداره استاندارد و یکی از شرکت‎های مورد تأیید سازمان استاندارد و از همه مهم‎تر توسط یکی از تولید کنندگان دارای پروانه ساخته می‎شود. دیگ بخار آکروپارس در طی مراحل ساخت بارها از نظر فنی مورد بررسی قرار گرفته و دارای نشان استاندارد و تأییدیه می‎باشد.