انواع مراکز اقامتی برای گردشگری

به علت رشد و گسترش سفر در نیم قرن اخیر، انواع مراکز اقامتی با توجه به بودجه مسافران به وجود آمده اند و هر مسافری با هر توان اقتصادی می تواند سر پناهی برای خود در طول دوره سفر پیدا کند اما برداشت عمومی از ((واژه مراکز اقامتی)) همان هتل ها هستند که به اشکال مختلف و با کیفیت های متفاوت در اقصی نقاط دنیا وجود دارند.

انواع مراکز اقامتی:

۱- هتل

۲- میهمان پذیر

۳- متل

۴- هتل آپارتمان

۵- ویلا

۶- پانسیون

۷- کمپینگ

۸- چادر

۱- هتل

((هتل)) یک واژه فرانسوی است که از هاستل hostel به معنای خوابگاه یا مرکزی برای اقامت گرفته شده است و به مرور تبدیل به هتل شده است.

هتل ها در ایران و در تمام کشورهای دنیا انواع مختلف دارند که بر حسب کیفیت خدمات و نحوه سرویس دهی و شرایط فیزیکی شان درجه بندی می شوند.

البته در درجه بندی هتل ها عوامل بسیار زیادی دخالت دارند که بخشی از آنها از دید میهمانان پنهان می ماند مانند ابعاد و اندازه بخش های مختلف به ویژه محل های مورد نیاز میهمان، دکوراسیون، تجهیز بودن لاندری ، موقعیت منطقه ای و وجود سایر بخش های دیگر در هتل که بر طرف کننده نیاز های مسافران خواهد بود.

هتل

به جای علامت ستاره در کشور های دیگر چه چیزی میگذارند؟

براساس استاندارد های جهانی، هتل ها به ترتیب کیفیت از یک ستاره تا ۵ ستاره درجه بندی شده اند که باز هم هر یک از انواع مورد اشاره نیز به چهار رده C،B،A  و Top تقسیم بندی می شوند. البته استفاده از علامت ستاره * در تمام دنیا رایج نیست بلکه در بعضی کشور ها از علامت تاج(Crown)  و یا در بعضی دیگر از کشور ها از علامت الماس (Diamond) استفاده می شود. حتی برای رتبه بندی داخلی (A، B، C و Top) هم در بعضی از کشور ها از عناوین و علامت های تجاری دیگری استفاده می شود.

۲- میهمان پذیرها

میهمان پذیرها در واقع تکمیل کننده خدمات عمومی اقامتی برای گردشگران پس از هتل ها محسوب می شوند. میهمان پذیرها یا میهمان خانه که در گذشته از آنها به عنوان مسافرخانه یاد می شد، حداقل خدمات اقامتی را برای مسافرانی که تمایل ندارد تا هزینه زیادی را صرف اقامت در مراکز اقامتی کنند، ارائه می دهند.

درجه بندی در میهمان پذیرها:

میهمان پذیرها هم به عنوان یکی از انواع مراکز اقامتی تابع درجه بندی و استاندارد های تدوین شده از سوی مراکز ذیصلاح هستند اما اختلاف استاندارد ها در اینگونه مراکز بسیار کمتر از اختلاف استاندارد هتل های مختلف از یک ستاره تا ۵ ستاره است. میهمان پذیر ها در ایران در چهار رده ممتاز، درجه یک، درجه ۲ و درجه ۳ رتبه بندی می شوند.

آیا خدمات نظافتی در میهمان پذیر ها ارائه میشود؟

اما امروزه میهمان پذیرها نیز با توجه به ابعاد اتاق، تخت و دیگر وسایل اقامتی را در اتاق ها قرار داده و بر تعداد مسافران استفاده کننده از یک اتاق با توجه به تعداد تختخواب های موجود در آن نظارت مستقیم دارند اما سایر بخش های خدماتی در هتل ها به ویژه بخش های رفاهی و پذیرایی در میهمان پذیر ها وجود ندارد یا اگر وجود داشته باشد امکانات آن بسیار محدود است. همچنین خدمات نظافتی در میهمان پذیر ها مانند هتل ها به صورت روزانه ارائه نمی شود و دامنه آن هم بسیار محدودتر از خدمات نظافتی روزانه در (( هتل)) هاست.

البته چند سالی است که میهمان پذیرهای ممتاز که داخل هر اتاق سرویس های بهداشتی تعبیه کرده اند ایجاد شده و می توان از آنها به عنوان حلقه ارتباطی بین میهمان پذیر ها و هتل ها یاد کرد ولی سایر میهمان پذیر ها معمولاً فاقد امکانات بهداشتی مانند حمام و دستشویی در داخل اتاق ها هستند و مسافران مجبور به استفاده از سرویس های موجود در هر طبقه می باشند.

در واقع جدا از شرایط فیزیکی و نحوه ارائه خدمات، مهم ترین تفاوت میهمان پذیر ها با هتل ها، عدم وجود سرویس های بهداشتی در داخل اتاق هاست.

مهمانسرا

۳- متل

(( متل )) نوع دیگری از مراکز اقامتی هستند که عموماً در آمریکای شمالی و کانادا مورد استفاده گردشگران قرار میگیرند. متل ها معمولا در حومه شهر ها و یا در جاده ها قرار دارند و از انها برای اقامت کوتاه مدت (عمدتاً یک شب) و در بعضی موارد برای چند ساعت استفاده می شود.

بزرگترین تفاوت متل با هتل و سایر مراکز اقامتی در این است که فضای دسترسی به اتاق ها در خارج از بخش اداری و لابی قرار دارد و نیازی نیست که مسافران برای دسترسی به اتاق خود از فضای داخلی هتل عبور کنند.

به عبارت بهتر دسترسی به اتاق ها از بیرون ساختمان امکان پذیر است و مسافران حتی می توانند اتومبیل خود را در جلوی اتاق خود پارک کنند.

از طرفی برخلاف هتل ها که عموماً ساختمان آنها در ارتفاع می باشد، در متل ها به دلیل محل احداث آنها که در حومه و یا خارج از شهر ها می باشد، ساختمان متل در سطح، گسترده شده است و عموماً یک یا دو طبقه هستند. شرایط استفاده مسافران از متل به گونه ای است که کمتر نیازمند سایر خدمات ارائه شده در دیگر مراکز اقامتی همچون هتل ها هستند و بیشتر به نیاز اقامتی که همان اجاره اتاق برای استراحت است، اکتفا میکنند.

در ایران به دلیل فرهنگ خاصی که در گردشگری وجود دارد، متل ها کمتر با استقبال عمومی مسافران رو به رو میشوند مگر در مناطق ساحلی و به همین دلیل ((متل ها)) از جایگاه چندان تعیین کننده ای در صنعت گردشگری ایران برخوردار نیستند.

متل

۴- هتل آپارتمان

شکل دیگری از انواع مراکز اقامتی که در شهر های مذهبی به ویژه در کشورهای خاورمیانه و حوزه خلیج فارس در سال های اخیر رواج پیدا کرده است، هتل آپارتمان ها هستند که مورد استقبال افرادی که با خانواده سفر میکنند، قرار گرفته است.

هتل آپارتمانها همانگونه که از نام آنها پیداست، به صورت آپارتمان های مستقل که تمامی وسایل و امکانات لازم برای زندگی را در خود دارند به مسافران عرضه می شوندو مسافران بی نیاز از سایر خدمات و تسهیلات ارائه شده از سوی سایر مراکز اقامتی، در این گونه اماکن اقامت می کنند.

اگر چه در بسیاری از هتل های مجلل و لوکس، آپارتمان های لوکس و مبله به عنوان بخشی از خدمات اقامتی به مسافران ارائه میشود اما تفاوت های عمده ای در نحوه استفاده مسافران از آپارتمان های موجود در هتل ها با مراکزی که خدمات آنها محدود به ارائه هتل آپارتمان است، وجود دارد.

با توجه به این موضوع که ((مشهد)) بر اساس آمار و ارقام موجود دومین کلان شهر مذهبی جهان بعد از مکه محسوب می شود، احداث و توسعه هتل آپارتمان در این شهر از رشد و رونق بسیار زیادی برخوردار شده است به نحوی که در حال حاضر تعداد اینگونه مراکز اقامتی افزون بر هتل های موجود در شهر مشهد است.

مزیت هتل آپارتمان ها ارزانی آنها در مقایسه با تعداد افراد استفاده کننده از یک واحد اقامتی به نسبت هتل است و به همین دلیل مورد توجه مسافران گروهی و عموماً خانواده ها قرار می گیرد و چون سفرهای مذهبی معمولاً به صورت گروهی با حضور اکثریت اعضای خانواده برگزار می شود، شاهد رشد اینگونه مراکز در شهر های مذهبی هستیم.

پر تعداد بودن اعضای خانواده در کشورهای عربی و تعصبات قومی و فرهنگی آنان مزید بر علت شده تا استقبال از هتل آپارتمان ها در این گونه کشورها افزایش پیدا کند.

هتل آپارتمان

۵- ویلا

همان گونه که از نام ((ویلا)) پیداست، این گونه مراکز اقامتی عمدتاً در شهر های ساحلی و مراکز طبیعت گردی وجود دارند. خدمات داخلی ویلا ها به مانند هتل آپارتمان هاست یعنی مسافران بی نیاز از خدمات جانبی هتل، هر آنچه را که برای اقامت چند روزه نیاز دارند در داحل ویلا در اختیار دارند.

همچنین در فصول شلوغ سال به ویژه در تابستان و ایام عید نوروز بسیاری از اشخاص حقیقی که دارای ویلاهای شخصی در مناطق ساحلی هستند، اماکن خود را در اختیار مسافران قرار می دهند کمبودهای موجود با استفاده از ویلاهای خصوصی جبران شود.

ادارات و سازمان ها و شرکت های دولتی و خصوصی متعددی نیز جهت رفاه حال پرسنل خود اقدام به احداث مجتمع های ویلایی در شهر های شمالی کشور و جزایر ایرانی خلیج فارس کرده اند تا پاسخگوی تقاضاهای رو به افزایش پرسنل خود در ایام تعطیلات باشند.

ویلا

۶- پاسنیون

یکی دیگر از اماکن اقامتی مورد استفاده مسافران در ایران و حتی سایر کشور های جهان پانسیون ها هستند که تفاوت های عمده ای با سایر مراکز اقامتی دارند. البته تفاوت پانسیون با دیگر مراکز اقامتی نظیر هتل نه از لحاظ فیزیکی بلکه از لحاظ نحوه سرویس دهی و نوع مسافرانی است که از خدمات پانسیون استفاده میکنند.

مسافران هتل و دیگر مراکز اقامتی همچون میهمان سرا ها معمولا برای مدتی محدود (تا یک هفته) از خدمات اقامتی اماکن مورد اشاره استفاده میکنند اما مسافران پانسیون ها عمدتاً افرادی هستند که برای مدت طولانی (شاید تا چند ماه) قصد اقامت در آنجا را دارند مانند دانشجویان، پرسنل اداری.

در پانیسون ها معمولا خدمات به صورت فول برد ارائه می شود و میهمانان علاوه بر دریافت سه وعده غذای کامل، از خدمات دیگری نظیر شستشوی لباس که لازمه زندگی طولانی مدت است، برخوردار می شوند اما هزینه پرداختی میهمانان در پانسیون ها در مقایسه با هتل ها و دیگر مراکز اقامتی نازل تر است. حتی ممکن است چند مسافر نا آشنا با یک دیگر هم اتاق شوند تا در هزینه های پرداختی صرفه جویی شود. پانسیون ها معمولا مقررات خاص خود را به ویژه در زمان رفت و آمد و استفاده مسافران از اماکن عمومی نظیر اتاق مطالعه، نشیمن گاه عمومی برای تماشای تلویزیون (اگر اتاق ها فاقد وسایل صوتی و تصویری باشند) و نظایر آن دارند که رعایت آن از سوی میهمانان لازم و ضروری است.

پانسیون

۷- کمپینگ

یکی دیگر از مراکز اقامتی رایج در کشور های اروپایی و آمریکای شمالی که کمتر در کشور ما مرسوم است، کمپینگ ها یا محل های هستند برای سرویس دهی به مسافرانی که وسایل و لوازم اقامتی یا اسکان موقت همچون کاروان های متحرک و حتی چادر را در اختیار دارند.

در ایران به دلیل شرایط فرهنگی و اجتماعی، استفاده از ویلاهای کاروانی که توسط اتومبیل کشیده یا حمل می شوند چندان مرسوم نیست و به همین دلیل کمپینگ های موجود که بعضاً در جاده ها احداث شده اند برای سرویس دهی به وسایل نقلیه سنگین و رانندگان بین المللی بوده و فاقد امکانات لازم برای اسکان خودروهای شخصی و یا اندک کاروان های سیار موجود در کشورمان هستند.

البته در بسیاری از شهر های کشورمان به ویژه شهرهای مذهبی و ساحلی به دلیل رشد خیره کننده استفاده از چادرهای مسافرتی، محل هایی متعلق به خود و یا استیجاری هستند، از توقف در معابر عمومی شهر ها خود داری و تنها در اماکن مورد اشاره نسبت به نصب چادر و اسکان موقت اقدام کنند به این گونه اماکن نیز در فرهنگ گردشگری و سفر(( کمپینگ)) می گویند.

کمپینگ

۸- چادر

شاید تصور این موضوع که چادرهای مسافرتی هم بخشی از انواع مراکز اقامتی محسوب می شوند، دشوار باشد اما واقعیت این است که این گونه چادر ها که در سالهای اخیر استفاده از آن به دلیل ارزانی و انعطاف پذیرشان بسیار مرسوم شده است، یکی از انواع مراکز اقامتی در صنعت گردشگری محسوب میشوند. البته استفاده از چادرهای مسافرتی تنها به دلیل ارزانی و در دسترس بودنشان نیست بلکه در بسیاری از نقاط به ویژه در مسیر های طبیعت گردی (اکوتوریسم) که ممکن است دسترسی به اماکن اقامتی چون هتل ها و میهمان سراها میسر نباشد از چادر جهت اسکان موقت استفاده میشود.

چادر مسافرتی

تجربه سفر در کدوم یک از انواع مراکز اقامتی بالا رو داشتید و کدوم یک براتون خاطره انگیز تر بوده؟