تصفیه آب تغذیه دیگ بخار
سختی گیر دیگ بخار یکی از ضروریترین اقدامات جهت بهرهبرداری اصولی از دیگ بخار میباشد. تصفیه آب دیگ بخار شامل 2 بخش اصلی تصفیه خارجی و داخلی می باشد. که برای هر یک نیاز به انجام عملیات خاصی می باشد که در ادامه به شرح آنها می پردازیم.
حذف مواد معلق و جامد از آب تغذیه
آب تغذیه بویلر به هیچ عنوان نمی بایست حاوی مواد معلق جامد باشد. زیرا این مواد موجب ایجاد اخلال در سیستم خواهد شد. از اینرو چنانچه آب مورد استفاده دارای مواد معلق است میبایست توسط فرآیند فیزیکی این ذرات را از آب جدا نمود.
یکی از روشها برای جدا کردن ذرات معلق از آب استفاده از فیلترهای شنی تحت فشار است. درون فیلترهای شنی چند لایه سیلیس با دانه بندیهای مختلف وجود دارد که میتوانند حداقل قطر ذرات بین 30-60 میکرون را مورد فیلتراسیون قرار دهند که این میزان برای آب تغذیه منبع بویلر مناسب است.
کلیه فیلترها پس از مدتی دچار گرفتگی میشوند و باید احیا شوند. در ابتدا فیلتر تمیز است و آب به صورت همگن از میان دانه های شن عبور میکند. پس از آن بر اثر جذب ذرات منافذ فیلتر دچار گرفتگی میشود و زمان احیا فرا می رسد. برای انجام عملیات احیاء (بک واش) کافیست جریان را در فیلتر برعکس کنیم.

از بین بردن سختی آب منبع تغذیه با سختی گیر دیگ بخار
بزرگترین مشکل در آب دیگ بخار، سخت شدن آب آن میباشد. آب سخت آبی است که حاوی ترکیبات کلسیم و منیزیم باشد. درجه سختی آب نیز از روی همین مقدار کلسیم و منیزیم موجود در آن محاسبه میشود.
دو نوع سختی ممکن است در آب بویلر رخ دهد که شامل سختی موقت و سختی دائم است. منظور از سختی موقت املاح بی کربنات موجود در آب است که با حرارت دیدن آب به حالت غیر محلول در میآید و سختی دائم به وجود بی کربنات فلزهای موجود در آب مربوط است که با عمل جوشاندن آب از بین نمیرود.
بهترین روش برای جلوگیری از مشکلات ناشی از آب سخت، سختی گیری (نرم ساختن آب) است. جهت حذف کلسیم و منیزیم میتوان به کمک یکی از روشهای تعویض یونی (سختی گیر رزینی)، سختی گیر مغناطیسی و اسمز معکوس عمل نمود.
عوامل مؤثر در ایجاد رسوب و ضرورت استفاده سختی گیر دیگ بخار
از جمله عوامل مؤثر در ایجاد رسوب و استفاده از سختی گیر دیگ بخار میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- دما: با افزایش دما حلالیت فلزات قلیایی خاکی کم شده و سبب ایجاد رسوب خواهد شد.
- قلیاییت: با افزایش قلیاییت و کاهش اسیدیته حلالیت آب کم شده و در نتیجه مسبب ایجاد رسوب خواهد شد.
- فشار: فشار آب نیز بر روی حلالیت آن مؤثر بوده و حلالیت آب با تغییر فشار تغییر میکند.
از آنجاییکه در داخل دیگ بخار PH حدود 9 و 10 نگه داشته میشود و دما و فشار نیز بالاست در این شرایط نمکهای معدنی کلسیم و منیزیم در دما و فشار دیگ روی سطوح فلزی رسوب میکنند. ذره ذره این رسوبها روی هم انباشته شده تشکیل رسوب سخت میدهند.
رسوب ایجاد شده در داخل دستگاه مانند یک پتو گرداگرد سطوح حرارتی را گرفته و مانع از انتقال حرارت گازهای ناشی از احتراق به آب بویلر میشود. بدین ترتیب مشعل باید با قدرت و زمان بیشتری کار کند تا انرژی مورد نیاز بویلر تأمین شود.
در این شرایط دمای اگزوز بویلر بالا رفته و انرژی تلف خواهد شد. با افزایش ضخامت رسوب حتی این امکان وجود دارد که دما از حد مجاز تحمل لوله ها بالاتر رفته و بویلر را به طور کامل از سرویس خارج کند.